BÀI NAM QUỐC SƠN HÀ

“Nam quốc tô hà” là bài xích thơ lừng danh nhất trong lịch sử Việt Nam, và được coi là phiên bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng định hòa bình của người việt nam trên lãnh thổ của mình. Mặc dù nhiên, với tối thiểu là 35 dị phiên bản sách và 8 dị phiên bản thần tích, bắt đầu của “Nam quốc sơn hà” vẫn tồn tại là một vệt hỏi…Một số tài liệu nhận định rằng “Nam quốc đánh hà” là tác phẩm của Lý thường Kiệt viết ra để khích lệ lòng tin quân sĩ Đại Việt trong cuộc chiến chống lại quân Tống lần hai. (Tranh qua hungsuviet.us)“Nam quốc đánh hà” là một trong những bài thơ thất ngôn tứ tuyệt bằng văn bản Hán, chưa rõ bắt đầu tác giả, cơ mà được một vài tài liệu cho rằng tác phẩm của Lý thường xuyên Kiệt. Theo đó, trong trận đánh chống lại quân Tống lần trang bị hai (1075-1077), Lý hay Kiệt sẽ sai bạn tâm phúc gọi vang bài xích thơ trong thường thờ Trương Hống, Trương Hát thuộc địa phận sông Như Nguyệt, lặng Phong, Bắc Ninh, để khích lệ lòng tin quân sĩ Đại Việt.

Bạn đang xem: Bài nam quốc sơn hà

Nam quốc đánh hà

Bài thơ “Nam quốc đánh hà” vốn không có tên. Tựa đề của nó mở ra trong “Hợp tuyển chọn thơ văn Việt Nam” tập 2 (NXB Văn học, 1976), rước từ bốn chữ đầu trong câu thơ đầu tiên của bài thơ. Bài xích thơ này có nhiều dị bản khác nhau, bản chữ Hán trong Đại Việt sử ký toàn thư bao gồm chép:南國山河南帝居，截然分定在天書。如何逆虜來侵犯，汝等行看取敗虚。Phiên âm Hán Việt:Nam quốc sơn hà Nam đế cư, Tiệt nhiên phận định tại thiên thư. Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm, Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.Bản khắc gỗ và bản dập bài “Nam quốc tô hà” vào Mộc bản triều Nguyễn tại quần thể trưng bày ngoài trời Trung trọng tâm Lưu trữ giang sơn IV – Đà Lạt. (Ảnh qua Wikipedia)Trước đây, sách giáo khoa từng sử dụng bạn dạng dịch của học giả Trần Trọng Kim, bao gồm âm điệu hào hùng với dễ nhớ:Sông núi nước nam vua nam giới ở, rành rành định phận tại sách trời. Cớ sao bè phái giặc thanh lịch xâm phạm, chúng bay có khả năng sẽ bị đánh tơi bời.Sau này, sách giáo khoa không sử dụng phiên bản dịch trên nữa, nhưng mà sử dụng bạn dạng dịch của Lê Thước cùng Nam Trân (Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7, tập 1, 2015):Núi sông nam giới Việt vua phái mạnh ở, Vằng vặc sách trời chia xứ sở. Giặc dữ cớ sao phạm cho đây, bọn chúng mày độc nhất vô nhị định đề nghị tan vỡ.Tuy nhiên sách giáo khoa lại không cần sử dụng nguyên văn bạn dạng dịch này, cơ mà sửa đoạn đầu “Núi sông phái mạnh Việt vua phái mạnh ở” thành “Sông núi nước phái nam vua phái mạnh ở”. Bản dịch new này đã từng gây ra không ít tranh luận vày không truyền mua được dư âm và khí phách của “Nam quốc tô hà”.

Xem thêm: Thị Trường Cà Phê Việt Nam 2016, Giã¡ XuấT KhẩU Bã¬Nh Quã¢N đÁº¡T 2

“Nam quốc đánh hà” bao gồm từ bao giờ?

Trong Lĩnh phái mạnh chích quái, phần “Truyện nhị vị thần ở Long Nhãn, Như Nguyệt” gồm ghi chép rằng:Năm Thiên Phúc nguyên niên hiệu vua Lê Đại Hành, vua Tống Thái Tổ không đúng Hầu Nhân Bảo, Tôn Toàn Hưng mang quân sang đánh Đại Cồ Việt. Hai bên đối lũy cùng cụ cự cùng với nhau sinh sống sông Đồ Lỗ. Vua Lê Đại Hành nằm ngủ thấy hai vị Thần hiện tại về báo mộng. Nhị vị Thần nói với vua, đại ý như sau: “Anh em thần tên là Trương Hống, Trương Hát, là tướng của Triệu Việt vương vãi (Triệu quang Phục). Bằng hữu thần bởi nghĩa mà chết nên được phong có tác dụng tướng trong số thần linh, thống lĩnh quỷ binh. Ni quân Tống xâm phạm nước ta, anh em thần mang lại yết kiến, thuộc giúp vua tấn công giặc để cứu giúp dân chúng.”Vua Lê Đại Hành tỉnh dậy tức thời đốt hương thơm khấn mong thần giúp. Đêm ấy thấy một bạn dẫn đoàn âm binh áo trắng với một fan dẫn đoàn âm binh áo đỏ từ bỏ phía Bắc sông Như Nguyệt mà lại cùng xông vào trại quân Tống nhưng đánh. Quân Tống gớm hoàng, bây giờ bỗng bao gồm tiếng thơ ngâm mập rằng:Nam quốc đất nước Nam đế cư, Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư. Như hà Bắc Lỗ lai xâm lược, Bạch nhấn phiên thành phá trúc dư.Dịch là:Sông núi nước nam, vua nam giới ở, Sách Trời định phận rõ non sông. Cớ sao giặc bắc sang xâm phạm, Bây hãy ngóng gươm chém bại vong.Quân Tống nghe thấy, xéo sút lên nhau chạy tan, thảm bại mà về. Vua Lê Đại Hành trở về ăn mừng, tróc nã phong đến hai vị Thần nhân, một là Tinh Mẫn Đại vương vãi lập miếu thờ tại ngã ba sông Long Nhãn; nhì là Khước Mẫn Đại vương, lập miếu nghỉ ngơi ngã cha sông Nguyệt.Trước Lý hay Kiệt, vua Lê Đại Hành cũng tiếng tăm với cuộc chiến chống quân Tống lần thứ nhất cùng các cơ chế cứng rắn trước Tống với Chiêm. (Ảnh qua baonga.com)Vậy Trương Hống, Trương Hát là ai? Theo “Việt năng lượng điện u linh” biên chép lại thì bạn bè Trương Hống, Trương Hát là tướng tá của Triệu Việt vương tức Triệu quang quẻ Phục. Lúc Triệu Việt vương vãi bị Lý Phật Tử chiếm ngôi, cho dù được mời nhưng lại hai bạn bè không ao ước làm quan cho Lý Phật Tử, nhưng về ở ẩn sống núi Phù Long. Lý Phật Tử cho tất cả những người lùng bắt, nhị anh uống trực thuộc độc, thà bị tiêu diệt vẫn trung thành với chủ với Triệu Việt Vương.Hai bộ sử khác nữa từ nuốm kỷ 16, 17 là “Việt sử diễn âm” với “Thiên phái nam ngữ lục” cũng cho rằng bài thơ trên gồm từ trận đánh chống quân Tống năm 981.“Việt sử diễn âm” tất cả ghi chép rằng:Tháng bảy tất cả Tống binh sang Toàn phần đông tướng bạo phổi binh cường ba muôn Đến thành Phù Lỗ đóng vây Quân ta quân nó đôi bên bất tỉnh nhân sự trời chưa phân win phụ về ai Ngày rằm mon chạp vua ở chiêm bao Thấy đôi thần nhân bến bãi nào Trương Hống Trương Hát lao vào quỳ thưa shop chúng tôi thần đế lòng xưa Phụng thờ đơn vị chúa bấy chừ chẳng sai Tiên Hoàng bao gồm sắc chỉ bày Đòi về phong chức cho tôi tước quyền Trung thần bất sự nhị quân công ty chúng tôi tự vẫn làm thần đạo ngay Thượng đế thấy cỗ thương thay Phong shop chúng tôi rày Quỉ bộ thần quân Đại Hành ngủ dậy mừng thay giết mổ trâu liền gồm minh tài tế khao Đêm sau vua lại chiêm bao Thấy mặc áo mới liền vào tạ ơn gồm một bạn đứng án tiền Lĩnh được trăm áo vàn vàn quỷ binh kéo ra chưng đất Nam Bình Đại Hành sực thức gẫm tình mới hay Nửa tối thấy một cơn mây Bạo phong hắc ám gió bay vội vàng Tống binh hết hồn hết vía trở dường chúng quỷ đánh gãy đao thương tức thời cờ thốt nhiên nghe mảng tiếng không hư Thần nhân hiện xuống gồm thơ ngâm rằngThi vân:Nam quốc đất nước Nam đế cư Hoàng thiên dĩ định tại thiên thư Như hà Bắc lỗ cảm xâm phạm Hội loài kiến phong è tận tảo trừCòn trong “Thiên nam ngữ lục” thì biên chép rằng:Bấy giờ đồng hồ binh mã sửa sang Địch thuộc Nhân Bảo là thằng giặc Ngô Mười buôn binh mạnh khỏe thẳng đua Qua miền Giang Bắc, đây là Phù Lan Đêm thấy hai ngài cho màn Xưng danh là Hát, xưng danh là Hồng góp đời Triệu Việt bao gồm công Thuở chẳng như lòng, ẩn nội Phù Lan… Ơn trên Thượng đế xét thương Quyền đến chúa tể duy trì phương lặng này. bây giờ bệ hạ mang đến đây Nguyện ra góp nước phá này giặc Ngô Phán rằng: Tướng quan y như Công đề nghị thời lập miêú thờ trả ơn hôm sau Nhân Bảo ra quân Trên ko nghe tiếng người ngâm thơ rằng: nam giới quốc giang sơn Nam đế cư Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư Như hà Bắc lỗ lai xâm phạm Hội kiến phong è tận khử trừVậy việc cho rằng Lý thường xuyên Kiệt là tác giả bài thơ là xuất phát điểm từ đâu? Trong bài viết “Lịch sử, thực sự và sử học” được đăng vào báo Tổ Quốc, số 401 tháng 1/1988, gs Hà Văn Tấn tất cả viết: “Không gồm một đơn vị sử học nào bao gồm thể chứng tỏ được rằng bài xích thơ phái nam quốc đất nước Nam đế cư là của Lý hay Kiệt. Không có một sử liệu nào cho biết điều kia cả. Sử cũ chỉ chép rằng vào trận chống Tống sống vùng sông Như Nguyệt, một đêm binh sĩ nghe tiếng ngâm bài bác thơ kia trong thường thờ Trương Hống, Trương Hát. Rất có thể đoán rằng Lý thường Kiệt đã cho người ngâm thơ. Đi xa hơn, rất có thể đoán rằng Lý thường xuyên Kiệt là người sáng tác bài thơ. Tuy nhiên đó chỉ là ‘đoán’ thôi, làm thế nào nói kiên cố được bài bác thơ đó là của Lý thường xuyên Kiệt.”Lý thường Kiệt đã sử dụng “Nam quốc đánh hà” để khích lệ tướng sĩ, nhưng chắc rằng ông không hẳn là người sáng tác của “Nam quốc tô hà”. (Ảnh: Bìa sách Tranh truyện lịch sử hào hùng Việt phái mạnh – NXB Kim Đồng)Trong cuốn sách “Bối cảnh định đô Thăng Long với sự nghiệp của Lê Hoàn”, Hội sử học thủ đô hà nội đã cho rằng, “Nam quốc tô hà” thành lập vào thời chi phí Lê với được Lê Hoàn áp dụng trong trận đánh chống lại cuộc xâm lấn lần đầu tiên của quân Tống năm 981.Trong tập san Hán Nôm, số 1-2002, nội dung bài viết “Về thời điểm thành lập và hoạt động của bài xích thơ phái mạnh quốc đánh hà” cũng đã xác minh về thời gian, địa điểm ra đời của bài xích “Nam quốc sơn hà” thông qua việc so sánh 28 nguồn bốn liệu khác nhau. Theo đó, “Nam quốc tô hà” ra đời gắn liền với trận đánh chống Tống năm 981 và nhân vật lịch sử Lê Đại Hành (Lê Hoàn).Bên cạnh đó, bài viết “Nam Quốc tô Hà với Quốc Tộ – Hai kiệt tác văn chương chữ nôm ngang qua triều đại Lê Hoàn” đăng trên tập san Hán Nôm số 5 năm 2005, Phó giáo sư Bùi Duy Tân cũng đã khẳng định rằng bài thơ “Nam quốc đánh hà” gồm từ thời chi phí Lê.