Những Vật Hữu Hình Vô Hình Nơi Trái Đất Và Trong Tam Giới

Trang chủ‎ > ‎Phật học‎ > ‎GHPGVN - Phật học cơ bản‎ > ‎Phật học tập Cơ bản - Tập 3‎ > ‎Phần 2: bốn Tưởng Phật Giáo‎ > ‎
Phần II - bài bác 5 

Giới thiệu về Mật Tông

(Kim cương Thừa) Thích Viên GiácA- Dẫn nhập

Mật tông là trong số những tông phái của Phật giáo, khởi đầu từ Ấn Độ vào mức thế kỷ trang bị VII, rồi sau đó được lan truyền sang Trung Hoa, Nhật Bản... Và đặc biệt là phát triển mạnh khỏe ở Tây Tạng. Ở Tây Tạng, Mật tông còn được gọi là Kim cưng cửng thừa.

Bạn đang xem: Những vật hữu hình vô hình nơi trái đất và trong tam giới

Kim cưng cửng thừa được nhìn nhận như là tuyến đường thẳng dốc đứng để đi lên đỉnh núi; điều này vừa tạo nên tính cực kỳ việt, bên cạnh đó cũng nói lên sự khó khăn và nguy khốn của con đường, lối tu Mật giáo. Vào các kinh điển Đại thừa, có khá nhiều bộ kinh lồng vào hầu hết thần chú, Đà la ni như thể để khai triển ý nghĩa sâu thẳm của vai trung phong linh quả triệu chứng hay ý lực chư Phật, người thương tát; chắc rằng đây là đại lý để Mật giáo cải cách và phát triển về sau.

Lịch sử cải cách và phát triển Mật tông đôi lúc đã bao hàm xu hướng xô lệch ra xung quanh quỹ đạo đào bới giải bay theo lý tưởng của đạo Phật. Bởi tất cả sự bộc lộ thiên về phù phép, tà thuật... Khiến cho uy tín của Mật giáo bị tổn thương nặng nề. Ngày nay, cùng với sự nỗ lực cố gắng truyền bá Mật giáo tuyệt Kim cương cứng thừa của các bậc đại sư Tây Tạng đã có tác dụng sáng tỏ ý nghĩa sâu sắc đích thực của tông phái này. Kim cương cứng thừa là một trong những con con đường giải thoát đặc trưng của Phật giáo phạt triển.

Mật giáo được ra đời vào rứa kỷ máy VII làm việc vùng nam giới Ấn cùng với sự xuất hiện của cỗ kinh Đại Nhật (Mahàvairocana sùtra). Đây là cỗ kinh căn phiên bản của Mật tông. Ở Ấn Độ, quy trình tiến độ mà Mật giáo phân phát triển trẻ trung và tràn đầy năng lượng nhất là bên dưới thời những vương triều Pàla (750-1150) sinh hoạt Bengale. Nhà vua Dharmapala (thế kỷ VII), tín đồ đã nhiệt liệt ủng hộ xây đắp tu viện Vikramasilà, có tác dụng trung tâm truyền bá Mật giáo.
Ngài Long thọ (Nagarjuna, 600-650) được coi là vị tiên tổ của Mật giáo. Ngài thuộc chiếc Bà la môn, thọ giới tại Nalanda, sau đó đến vương vãi Xá tu 12 năm đắc thánh quả Đại thủ ấn vớ địa (Mahamudràsiddhi). Theo truyền thuyết, bao gồm lần Ngài chạm chán đứa trẻ con chăn cừu giúp Ngài qua sông; để đền ơn, Ngài thi triển thần thông góp đứa trẻ làm vua. Tranh tượng vẽ về Ngài tất cả hình rắn bao phủ quanh đầu. Phật giáo Tây Tạng cho rằng Long thọ (thế kỷ VII) với Long thọ luận sư (thế kỷ II) là một, tức Long lâu đầu bầu trở lại. Ngài gồm đệ tử truyền pháp là Long Trí.
Long Trí (Nagabodhi) là truyền nhân của ngài Long Thọ. Ngài loại dõi Bà la môn, tuy nhiên lại thường xuyên đi ăn trộm, khi ngài Long Thọ đã ở tịnh xá Suvarna, Long Trí mang lại rình xem thấy ngài Long lâu đang ăn bằng một cái bát vàng, bèn nảy ý trộm lấy dòng bát. Ngài Long lâu biết trọng tâm ý của Long Trí, ngay tức khắc ném cái bát cho Ngài. Ngài ngạc nhiên và cảm phục bèn xin đi theo tu học. Ngài Long Thọ chiếu lệ quán đỉnh cho Ngài nhập môn. Sau 12 năm tu luyện, Ngài triệu chứng ngộ thánh quả.
Kim cương cứng Trí (Vajrabodhi, 663-723) fan Nam Ấn, tu học tập ở Nalanda. Năm 15 tuổi qua Tây Ấn học tập về Nhân Minh luận với ngài Pháp Xứng, tiếp đến tham học tập về Luật, Trung cửa hàng luận, Du Già luận, Duy Thức luận..., sau cùng tu học tập và nghiên cứu Kim cương Đỉnh (Vajra-Sekhàra) và các kinh Mật giáo với ngài Long Trí sinh hoạt Nam Ấn 7 năm. Năm 720, Ngài qua Trung Hoa, đến Lạc Dương truyền bá Mật giáo. Ngài được coi như vị Tổ thứ nhất của Mật tông nước trung hoa đồng thời với ngài Thiện Vô Úy.
Bất ko Kim cưng cửng (Amoghavajra, 750-774) là môn đệ xuất dung nhan của ngài Kim cưng cửng Trí. Ngài fan Bắc Ấn, lâu Sa di năm 15 tuổi, theo thầy mang đến Lạc Dương thọ Tỳ kheo giới năm 20 tuổi. Tu học tập 12 năm thông suốt Mật giáo. Sau khoản thời gian thầy mất, Ngài thuộc với những đệ tử qua Tích Lan phân tích giáo lý Kim cương cứng đỉnh du già và Đại Nhật bầu tạng. Về bên Trường An với số kinh khủng đồ sộ, Ngài khai công dịch thuật. Ngài Bất ko Kim cương là Quốc sư của cha triều vua Huyền Tông, Túc Tông cùng Đại Tông.
Thiện Vô Úy (Subhakarasimha, 637-735) là môn đồ của ngài Long Trí, có nghĩa là huynh đệ cùng với ngài Kim cương Trí, từng là vua xứ Orissa, tu học ở tu viện Nalanda, thâm phát âm Du Già, chân ngôn và ấn quyết. Ngài đến trung hoa năm 716, đời vua Huyền Tông, trước ngài Kim cưng cửng Trí 4 năm cùng cũng được xem là vị tiên sư của Mật tông Trung Hoa, được vua Huyền Tông trọng đãi. Ngài dịch các kinh đặc trưng của Mật tông như Đại Nhật kinh, đánh Tất Địa Yết La kinh... Đệ tử của Ngài có các ngài duy nhất Hạnh, Huyền Siêu, Minh Trí, Nghĩa Lâm...
Ngài duy nhất Hạnh (638-727) quê quán ở Thuận Đức, tỉnh giấc Nhật Lệ, Trung Hoa, là người nối tiếp Tam luận, Thiền học, Thiên Thai..., đặc biệt tinh thông cả thiên văn học. Lúc ngài Thiện Vô Úy đến Trung Hoa, Ngài được truyền pháp «Thai tạng giới« của Mật giáo. Ngài cùng với thầy dịch kinh Đại Nhật và trước tác phiên bản sớ Đại Nhật kinh. Sau đó, Ngài cũng học với Kim cương cứng Trí, được truyền cho nghi quỹ của Kim cưng cửng giới. Ngài được lãnh hội cả nhì phái của Mật giáo Ấn Độ.
Mật giáo Ấn Độ được đề xướng và truyền tay do các cao tăng như Long Thọ, Long Trí, Kim cương Trí, Thiện Vô Úy. Trên mặt giáo nghĩa cùng hành trì thì chia làm hai phái Chân ngôn quá (Mantrayàna) cùng Kim cương thừa (Vajrayàna), dựa theo tứ tưởng của hai cỗ kinh Đại Nhật và Kim cương Đỉnh. Qua Trung Hoa, cả hai chiếc hợp lưu giữ ở độc nhất Hạnh, con đường lối Mật tông nước trung hoa tổng hợp của lý luận cùng thực tiễn. Mật tông trở nên tân tiến mạnh và đã chế tác nhiều ảnh hưởng đến nền văn hóa nghệ thuật Trung Hoa, được những triều vua ủng hộ nên rất hưng thịnh. Công đức lan tỏa Mật giáo trung quốc do những ngài Thiện Vô Úy, Kim cưng cửng Trí, Bất Không, độc nhất vô nhị Hạnh, Vô Hành...
Mật giáo được truyền vào Tây Tạng cố kỉnh kỷ VIII vị ngài Liên Hoa Sinh (Padmasambhava), fan Ấn Độ, sống thuộc thời cùng với vua Tây Tạng Ngật Lật tuy nhiên Đề Tán (755-797). Ngài mang đến Tây Tạng, lấy Mật giáo truyền bá với sáng lập tông phái Ninh Mã (Nuyingmapa), 1 trong các bốn phái phệ của Mật giáo Tây Tạng. Ngài được coi là Đức Phật thích hợp Ca tái thế, có tài đoạt được ma quỷ, thiên tai và những giáo phái. Ngài xuất bản tu viện Tang Duyên (Samye) năm 775 và trước tác những tác phẩm quan trọng như bộ Tử thư... Ngài là tiên sư cha của Phật giáo Tây Tạng.
Sự truyền quá của Mật tông Tây Tạng không rõ nét và vô cùng phức tạp; phần lớn bậc đại sư trông rất nổi bật đóng góp làm hưng thịnh cùng sáng tinh quái Phật giáo Tây Tạng sau Liên Hoa Sinh bao gồm Atisa (A Đề Sa, 982-1054), thay kỷ X, Ngài bạn Đông Ấn, được mời quý phái Tây Tạng và sống ở kia 12 năm, đóng góp không hề ít cho Phật giáo Tây Tạng nói bình thường và Mật giáo Tây Tạng nói riêng. Ngài sáng lập ra trường phái Kadampa (Cam Đan) tác động lớn Phật giáo Tây Tạng, trước tác Bồ đề đạo đăng luận, đặc biệt công trình xây dựng sắp xếp khối hệ thống kinh sách Phật giáo Tây Tạng, đem triết học Tánh không cùng Duy thức làm bốn tưởng mang lại Phật giáo Tây Tạng, điều đó tác động đến các hệ tứ tưởng Mật giáo Tây Tạng siêu lớn.
Người cách tân nổi giờ của Mật giáo Tây Tạng là Tông Khách cha (1357-1419), Ngài sinh tại Amdo, nằm trong vùng Đông bắc Tây Tạng. Xuất gia khi còn nhỏ, tham học với khá nhiều vị đại sư khác nhau, bốn tưởng của Ngài tác động của Atisa. Ngài gây dựng tông phái Gelugpa (Hoàng Mạo phái), một tông phái quan trọng nhất của Tây Tạng hiện nay. Ngài chủ trương xét lại toàn bộ bom tấn và tổng kết thành hai tòa tháp chính: Lamrin Chenmo (Bồ đề đạo vật dụng đệ) tiêu biểu cho con đường lối tu tập Hiển giáo, Ngagrim Chenmo (Chân ngôn đạo đồ vật đệ) tiêu biểu cho mặt đường lối tu tập của Mật giáo. Phật giáo Tây Tạng được thắt chặt và chấn chỉnh và vạc huy tỏa nắng rực rỡ nhờ Tông khách Ba. Trước lúc mất, Ngài phó chúc đến hai môn đồ là Dalai Blama cùng Panchen Blama, tức Đạt lai Lạt ma với Ban thiền Lạt ma; theo thần thoại cổ xưa thì nhị vị này đưa sinh để tiếp tục cai trị Tây Tạng, được dân chúng xem là hai vị Phật sống. Mật tông được Phật giáo Tây Tạng bảo tồn và phát triển, còn ở các nơi khác không cải cách và phát triển mấy.
Xuất phạt từ tư tưởng của hai bộ kinh Đại Nhật và Kim cương Đỉnh, Mật giáo thiết lập cấu hình hai Mandala: bầu tạng giới Mandala và Kim cương giới Mandala.
Mandala, Hán dịch là luân viên cầm túc, tức là vòng tròn đầy đủ. Đây là hình tượng của vũ trụ và năng lượng trong ngoài trái đất được trình bày bằng các hình vẽ. Mandala, về mặt triết lý, là cửa hàng hợp nhất trái đất hiện tượng và ráng giới phiên bản thể, là đối tượng người dùng của thiền quán. Trong chân thành và ý nghĩa thực tiễn thì Mandala là đàn tràng bằng đất để hành trả bày biện những lễ vật hay pháp khí ship hàng cho nghi tiết hành lễ, mong nguyện, tu luyện...
Thai tạng giới Mandala (Garbhadhàtu mandala) là yếu hèn tố thụ động tâm linh, cũng đều có nghĩa chỉ mang lại vũ trụ về khía cạnh tĩnh, phương diện lý tánh. Công dụng lý tánh như bầu mẹ chứa đựng đứa con, tự lý tánh bầu tạng mà xuất sinh rất nhiều công đức.
Kim cương giới Mandala (Vajradhatu mandala) là nhân tố tác động, biểu hiện cho trí tuệ viên mãn, còn gọi là trí thủy giác. Kim cương cứng giới là trí óc nội triệu chứng của Phật. Bí tạng ký kết nói: «Thai tạng là lý, Kim cưng cửng là trí«.
Như vậy, thai tạng giới biểu hiện cho bản thể Phật tính của đa số chúng sanh và Kim cương cứng giới hình tượng cho trí thông minh viên mãn. Từ thai tạng giới nhưng xuất sinh Kim cương giới theo quá trình nhân quả. Sự hợp duy nhất Kim cương giới với Thai tạng giới là sự việc chứng ngộ tối thượng.
Đức Phật Đại Nhật (Tỳ Lô Xá Na) là biểu tượng hợp nhất về tối thượng, vũ trụ là sự việc hợp độc nhất viên mãn. Do vậy, Đức Đại Nhật đó là vũ trụ thân. Mật tông dựa trên cơ sở ấy nhận định rằng vũ trụ thân là pháp thân cùng pháp thân biểu hiện trong phần nhiều hiện hữu, sở dĩ bọn họ không nhận biết được vì chưng tâm thức mê mờ, bọn họ chỉ thấy thế giới là không yên tâm và khổ đau vì thiếu trí tuệ Kim cương; kiến thức Kim cưng cửng có công suất là phá vỡ mọi chướng ngại vật pháp. Tuyến đường trở về hợp duy nhất với dải ngân hà thân, nói cách khác, muốn đi vào quỹ đạo của pháp thân phải bao gồm tác pháp thiêng liêng, biểu lộ sự gia trì giúp chúng ta thể nhập một cách nâng cao và nhiều của pháp giới tính. Triết lý này tất cả phần giống như với định hướng Bất bốn nghì giải thoát trong kinh Duy Ma Cật.

Xem thêm: Thương Em Là Điều Anh Không Thể Ngờ Karaoke, Thương Em Là Điều Anh Không Thể Ngờ

a) Đại Mạn đà la (Maha mandala): vòng tròn hội tụ những Đức Phật và ý trung nhân tát, trình diễn bằng mẫu vẽ hoặc điêu khắc. Mạn đà la này hình tượng cho tự thân của Phật và mối quan hệ giữa tự thân Phật với toàn thể vũ trụ nên được gọi là Đại.
b) Tam muội gia Mạn đà là (Samaya mandala): vòng tròn hội bọn chúng với các pháp khí vào tay tùy theo bản nguyện của mỗi vị. Samaya dịch là bổn thệ, tức là xu phía và khả năng hóa hiện tại độ sinh của từng vị Phật, người tình tát.
c) Pháp Mạn đà la (Dharma mandala): là Mạn đà la của văn tự phân tích và lý giải chân lý. Tất cả những lời Phật dạy, đông đảo chân ngôn của Phật và người tình tát đều bao hàm trong đó.
d) Yết ma Mạn đà la (Karma mandala): là Mạn đà la bởi điêu khắc chạm trổ biểu hiện các cồn tác, những hành trạng độ sinh của Phật và người tình tát.
Tóm lại, Đại mandala là toàn diện và tổng thể pháp giới, là tự thân của Phật; pháp môn cơ mà chư Phật, bồ tát thuyết call là Pháp mandala; vũ khí mà chư tôn cầm trong tay là Tam muội gia mandala và phần đông hình ảnh của chư tôn call là Yết ma mandala. Tứ mandala này hình tượng cho năng lượng thiêng liêng của Tam mật: thân mật, khẩu mật và ý mật.
Trên đấy là 4 mandala của chư Phật và bồ tát; quanh đó ra, toàn bộ muôn loài, gần như hiện tượng đều sở hữu 4 mandala của chúng, số đông sắc tướng tá của chúng điện thoại tư vấn là Đại mandala, công năng - tài năng riêng của bọn chúng là Tam muội mandala, danh từ bỏ để điện thoại tư vấn chúng là Pháp mandala, hành vi của bọn chúng là Yết ma mandala. Điều cần chăm chú là 4 mạn đà la ko độc lập, chúng có mối contact duyên sinh và mặc dù Phật, người thương tát tất cả mạn đà la riêng mà lại không tách bóc rời những mạn đà la của pháp giới. Vày vậy, Phật và bọn chúng sinh là một, cùng bình thường thể tánh là sáu đại: Địa, Thủy, Hỏa, Phong, Không, Thức. Sự không giống nhau giữa Phật và chúng sanh tại phần Phật thì tỉnh giấc thức mà bọn chúng sanh thì mê muội.
Mantra là một số âm chứa đựng sức khỏe của thiên hà hay biểu lộ khía cạnh nào đó của Phật. Mantra chính là thần chú, được phát âm lặp đi lặp lại nhiều lần trong những buổi tu tập hành trì. Định nghĩa về thần chú, Lama Govinda nói: «Chữ «thần« là tinh thần, tức năng lượng suy nghiệm; chữ «chú« là lời, là tiếng cần sử dụng làm qui định biểu diễn. Như vậy, «thần chú« là mức sử dụng để suy nghiệm, là hiện tại tướng dẫn khởi một ảnh tượng tinh thần. Thần chú vang lên lôi kéo nội dung của nó vị trí thực tại trước đôi mắt một biện pháp trực tiếp. Thần chú là năng lượng chứ chưa hẳn đơn thuần là chủ kiến mà vai trung phong trí rất có thể tránh trớ hay ôm đồm lại. Thần chú phát lồ, từ thị hiện nay như thế, vì thế đó. Thiết yếu ở vị trí đây chứ không hề phải bất kể nơi đâu, tiếng nói là hành vi mà sự thực hiện thì trực tiếp với tức khắc« (Cơ sở Mật giáo, Trần Ngọc Sinh dịch, tr.14).
Thần chú nói một cách khác là đà la ni (Dhàranì), Hán dịch là tổng trì, tức bao gồm tất cả, kia là mọi thần chú mang sức khỏe siêu nhiên, hay thì đà la ni dài thêm hơn thần chú (mantra). Đà la ni là biểu hiện khía cạnh chứng đắc của Phật hay ý trung nhân tát được thấy trong thiền định, hình tượng hay ký kết hiệu hóa hình ảnh, nội dung triệu chứng đắc ấy, được tàng trữ và thuận tiện hiện hành khi điện thoại tư vấn chúng trở lại. Công dụng đà la ni không khác với thần chú. Mặt khác, tính năng của thần chú tuyệt đà la ni được nhìn nhận như là phương tiện để đã có được thiền định.
Một sự việc cần phân tích là bề ngoài của thần chú hay phương pháp đọc thần chú không phải làm đến ta thoát khỏi khổ nhức hay phần đông nỗi bất hạnh hoặc tiêu trừ được nghiệp chướng; mà đó là nhờ tâm trong sáng và thành thực mới cứu vớt được chúng ta, như Đại sư Milarepa nói: «Khi chư vị tự hỏi ác nghiệp giành được tiêu trừ tốt không, chư vị nên biết rằng: nó chỉ tiêu trừ bằng sự ước ao ước của thiện tâm« (Sđd).
Sự hành trì với đọc tụng thần chú là một trong những trong tía khía cạnh thân mật, khẩu mật cùng ý mật. Đọc thần chú là khẩu mật. Thần chú thường được không ít người Phật tử phát âm nhất, tiêu biểu là thần chú «OM MANI PAD - MEHUM« được coi là của ngài Quán thay Âm. Thần chú ko phải là 1 trong những công thức chết, cũng không hẳn là hầu như sóng âm thanh ảnh hưởng tác động vào quả đât siêu hình để kêu gọi năng lượng trong vũ trụ. Thần chú là 1 công thế để màn trình diễn tinh thần, cách biểu hiện tâm lý, tri thức, ý chí và thành thực new là đầy đủ yếu tố đặc trưng để thay đổi thần chú thành năng lực hay mời điện thoại tư vấn các năng lực siêu nghiệm khác. Rộng nữa, thần chú chỉ gồm thần lực với những ai đã trải qua tay nghề do thụ pháp cùng hành trí dưới sự hướng dẫn của một đạo sư (Guru).
Tóm lại, thần chú (mantra) là 1 phương tiện trong số những phương tiện mà lại Mật tông thực hành để thanh lọc trung tâm linh và giành được thiền định, ở đầu cuối là hợp nhất và đồng điệu với vạn hữu. Thần chú được coi là «mật« vì chưng nó chứng minh mối tương tác mật thiết phía bên trong của sự đồ hiện tượng, nhất là sự việc nối kết thân vật hóa học và tinh thần.
Như sẽ nói, Tam mật là thân mật, khẩu mật cùng ý mật. Theo Mật tông, nhằm đạt được khả năng điều động năng lượng vũ trụ hay năng lượng tâm linh thì phải thực hành nghi thức đúng phép bao gồm cả bố lãnh vực của thân, khẩu, ý. Thân thể tác động ảnh hưởng qua điệu bộ, duy nhất là của nhì bàn tay, được diễn theo lời thần chú sẽ làm cho thái độ chổ chính giữa linh tương xứng theo một điểm. Mồm đọc những mantra (thần chú), music biểu tượng, là hiện tượng thiêng liêng tạo cho rung cồn nội trung khu của hành giả. Trọng tâm ý thì cửa hàng tưởng mandala, sản xuất thành luôn thể thống nhất để thể nhập Tam mật của Phật.
Tam mật của Như Lai phiên bản thể bình đẳng, ko giới hạn, xuất hiện khắp pháp giới, tuyệt nói phương pháp khác: phần lớn hình sắc số đông là thân mật, mọi music đều là khẩu mật, phần nhiều lý phần đông là ý mật. Như sẽ nói, thân Phật cùng thân vũ trụ là một trong nên cách nhìn về thân thiện trong Mật giáo lấy tứ tưởng trùng trùng duyên khởi của Hoa Nghiêm làm cơ sở. Sự hiện hữu của thân không đơn giản là một hữu thể độc lập, cơ mà có những mối quan hệ mật thiết với thế giới bên ngoài, hay có thể nói là cùng với cái không phải thân. Điều kiện cơ mà thên tồn tạo tất cả cả pháp giới, điện thoại tư vấn là hầu như hình nhan sắc là thân. Tương tự trong Trung bộ kinh, Phật dạy cửa hàng sắc uẩn bao hàm nội sắc, ngoại sắc, thô tế, liệt thắng, xa gần rất nhiều không tồn tại (vô ngã). Sự mầu nhiệm hay kín của thân là dòng mầu nhiệm của thân vô ngã.
Tương từ bỏ như thân, về ngữ mật thì mọi âm nhạc đều là ngữ mật. Thế giới mà bọn họ đang sinh sống là quả đât được bộc lộ bằng ngôn ngữ, các thứ đều có tên gọi, rất nhiều thứ hầu như được quan niệm hóa qua ký kết hiệu ngôn ngữ, những vật đều được trao thức và phân tích và lý giải qua mẫu tự cùng văn cú, ngôn từ diễn biến biến hóa năng động để làm cho hiển lộ cái mầu nhiệm mặt trong, đó đó là sức mạnh của âm thanh. Mật tông cho rằng nhân loại được tạo nên bởi 14 nguyên âm và 33 phụ âm. Thể nhập thực tại qua ngôn từ âm thanh là 1 phương cách quan trọng đặc biệt của Mật tông.
Ý mật là sự việc cảm dấn một bí quyết trực tiếp của tâm. Đó là dòng tâm thuần túy, không xẩy ra chi phối bởi các kiến thức, không hẳn cái trọng tâm suy nghĩa bao gồm đối tượng, mà trung khu ấy nguyên vẹn đối kháng sơ cảm nhận trực tiếp thực trên vô ngã, thực trên vô ngã ấy được cảm nhận qua không ít khía cạnh khác nhau. Thế giới tâm là một, Duy thức học hotline là quả đât tánh cảnh. Trung khu nhận thức trực tiếp đều gì đang diễn ra như hay nói: «Đương thể tức không«. Đó là thực tại được cảm thấy một bí quyết tích cực. 
Thực hành tantra (nghi thức) là tạo thế cân đối hòa điệu của thân tâm, rồi tạo mối quan hệ hay sự tiếp nối thân khẩu ý những vị tương xứng với Tam mật của Phật, Phật cũng chính là vũ trụ thân. Đó là sự việc thể hiện tại hòa điệu giữa con fan và vũ trụ. Sự gia trì Tam mật của Phật vẫn nhập vào Tam mật của ta. Đó điện thoại tư vấn là Tam mật tương ưng hay Tam mật du già.
Những gì được trình bày về Mật tông sinh sống trên chỉ là hồ hết nét phác thảo sơ sài, còn nghĩa lý túng bấn mật, phương thức thực hành tantra của Mật tông thì tinh vi vô cùng, phải phải nghiên cứu và phân tích sâu rộng với hành trì nghiêm túc may ra mới tất cả cái nhìn chính xác và đầy đủ.
Triết lý của Mật tông là triết lý của chén nhã tía la mật (Prajnãpàramità) với giáo lý Hoa Nghiêm cộng với Duy thức học. Sự phối hợp giáo lý cực kỳ nghiệm với hình thức ấn, chú, mandala... Là 1 trong những sự phối kết hợp đặc biệt. Vũ trụ, rứa giới, bé người, vạn vật... đều mang 1 giá trị thiêng liêng đối với một hành trả Mật tông. Nếu chú ý phớt qua các hình tượng và nghi quỹ của Mật tông dường như như sự thành tín sơ khai hoặc mê tín, nhưng bao gồm thái độ lòng tin được mô tả qua nghi quỹ ấy lại là hiển lộ mối tương tác giữa ý thức và vật chất, thân con người và ngoài trái đất với những tích điện vô cùng tận. Các biểu tượng Mật tông rất đơn giản bị ngộ nhận cùng phê phán, tuy nhiên khi lặn sâu vào biển khơi tâm, ta mới mày mò ra được tính năng và chân thành và ý nghĩa của chúng, chúng là đều phương tiện mô tả những tay nghề tâm linh thâm thúy nhất của hành giả.
Triết lý và phương pháp hành trì của Mật tông cơ bạn dạng vẫn desgin theo tiến trình Giới-Định-Tuệ như tất cả mọi con đường lối tu tập không giống của Phật giáo. Nó bao gồm mối tương tác khá chặt chẽ với học thuyết Nguyên thủy với giáo lý Đại thừa. Sự khác hoàn toàn của Mật tông là ở phương tiện để thể nhập thực tại (Tánh không, Vô ngã), đó là phương tiện huyền bí.
Sự phát triển của đạo Phật tạo thành nhiều tông phái khác biệt và các phương pháp hành trì khác nhau; vẫn là phương tiện thì «đa môn«, đến nên bất cứ phương nhân thể gì mà mang tới niềm tin, loại bỏ chướng không tự tin nội tâm, giúp cho tâm thực triệu chứng giải thoát về tối hậu thì số đông được sử dụng: Mật tông là trong những phương nhân tiện ấy./.