Hạt Nhân Của Phép Biện Chứng Duy Vật

Giới thiệu

Nghiên cứu lý luận

Đào tạo - Bồi dưỡng

Thực tiễn

Nhân vật - Sự kiện

Diễn đàn

Quốc tế

Tin tức

Từ điển mở

Trang chủNhân vật - Sự kiệnNhững cống hiến của Ph.Ăngghen so với phép biện chứng duy vật

(LLCT) -Với đức tính giản dị, khiêm nhường, luôn tự để mình sau C.Mác và chỉ còn nhận là “cây vĩ cố thứ hai” ở kề bên C.Mác, khẳng định học thuyết vì chưng hai người sáng lập “chỉ buộc phải mang tên C.Mác là đủ” vì toàn bộ những gì ông viết “C.Mác cấp thiết không biết”, song nhân loại sẽ không bao giờ quên Ph.Ăngghen - bé người to đùng với những cống hiến to to cho phong trào cộng sản nước ngoài và lịch sử tư tưởng nhân loại. Ngoài các tác phẩm viết tầm thường cùng C.Mác, Ph.Ăngghen còn có rất nhiều tác phẩm riêng, thông qua đó thể hiện một trí thông minh uyên bác, tư duy độc lập, trí tuệ sáng tạo và công phu to lớn của ông so với sự hình thành, phát triển tổng thể chủ nghĩa Mác tương tự như triết học tập Mác nói chung, phép biện bệnh duy thiết bị nói riêng.

Bạn đang xem: Hạt nhân của phép biện chứng duy vật

Từ khóa: Ph.Ăngghen, phép biện triệu chứng duy vật.

Những góp sức của Ph.Ăngghen đối với phép biện hội chứng duy đồ vật là khôn xiết to lớn, toàn diện và sâu sắc, song rất có thể tóm lược ở số đông điểm cơ phiên bản sau:

Một là, minh bạch rõ sự khác biệt căn phiên bản giữa phương pháp biện hội chứng và phương pháp siêu hình, trình bày khái niệm phép biện hội chứng trên lập trường duy thứ khoa học.

Qua những tác phẩm (điển hình là phòng Đuyrinh), Ph.Ăngghen phân tích bề ngoài đặc thù của cách thức tư duy khôn cùng hình được hiện ra và biểu hiện rõ rệt độc nhất ở thay kỷ XVII - XVIII, là thành phầm của công nghệ tự nhiên phân tích sự vật hiện tượng lạ như những chiếc tĩnh tại, bất biến, không chuyển động và vạc triển, không liên hệ và chuyển hóa.

Theo ông, nền khoa học tự nhiên và thoải mái thực sự chỉ giành được từ nửa cuối thế kỷ XV trở đi và đều thành tựu của nó mang đến đã giúp con bạn nhận thức giới từ bỏ nhiên sâu sắc hơn, cụ thể hơn. Song, vấn đề chia bóc giới thoải mái và tự nhiên ra thành các mảnh, phẫu thuật từng bộ phận của sự vật, cố định và thắt chặt các mọt liên hệ, khác hoàn toàn các quá trình của tự nhiên để nghiên cứu cấu trúc chi tiết phía bên trong của bọn chúng cũng dẫn đến những hạn chế cấp thiết tránh ngoài - chỉ thấy hồ hết sự vật trật mà không thấy mối contact qua lại giữa chúng, chỉ thấy hầu hết sự đồ gia dụng trong trạng thái bất động, chết cứng mà lại không thấy sự vận động, phát triển, tiêu vong của chúng, tức là “chỉ bắt gặp cây nhưng không thấy rừng”. Phương thức đó được các nhà triết học cố kỉnh kỷ XVII - XVIII, điển hình là Ph.Bêcơn, G.Lốccơ “chuyển từ bỏ khoa học tự nhiên vào triết học”, vẫn dẫn cho tính hạn chế đặc điểm của phương thức tư duy rất hình vào triết học - chỉ đồng ý sự tương phản hoàn toàn trực tiếp theo kiểu “có là có, không là không”, “hoặc sống thọ hoặc ko tồn tại”, “hoặc xác định hoặc tủ định”, “hoặc là nguyên nhân, hoặc là kết quả”..., còn trường hợp trái lại thì chỉ cần “trò xảo quyệt”.

Nhận định về phương thức tư duy siêu hình, mang dù xác minh những giá bán trị, sự quan trọng và chân thành và ý nghĩa nhất định của nó trong số những điều kiện gắng thể, tuy nhiên Ph.Ăngghen cũng chỉ rõ đa số hạn chế khiến cho nó sa vào xích míc không thể xử lý được một lúc đi quá giới hạn chật eo hẹp của nó: “Phương pháp dấn thức khôn xiết hình, dù được coi là chính đại quang minh và thậm chí là quan trọng trong những nghành nghề dịch vụ nhất định rất nhiều rộng lớn tùy theo tính hóa học của đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu, nhưng lại chóng tuyệt chầy nó cũng sẽ gặp gỡ phải một rỡ ràng giới nhưng mà nếu nó vượt thừa thì nó biến hóa phiến diện, hạn chế, trừu tượng và sa vào những mâu thuẫn không thể nào giải quyết và xử lý được”(1). Bởi đó, cách thức tư duy biện bệnh thay thế phương thức tư duy hết sức hình là 1 trong những tất yếu trong sự cải cách và phát triển của công nghệ và cũng là yêu mong của cuộc sống thường ngày đang đặt ra. Sự biệt lập căn phiên bản của phương thức biện bệnh với cách thức siêu hình là sinh sống chỗ, đối với phép biện triệu chứng thì “không bao gồm gì là tối hậu, là hay đối, là thiêng liêng cả. Nó chỉ ra rằng - trên hầu như sự vật cùng trong các sự vật dụng - dấu ấn của sự việc suy tàn tất yếu, và so với nó, không tồn tại gì trường tồn ngoài quá trình không hoàn thành của sự sinh ra và sự tiêu vong, của việc tiến triển khôn xiết tận từ rẻ lên cao”(2). Rộng nữa, phương pháp biện triệu chứng khác phương thức siêu hình không chỉ trong phân tích giới tự nhiên mà còn mô tả trong ý niệm về lịch sử vẻ vang xã hội và tư duy bé người, do trong cách nhìn biện hội chứng thì toàn thể thế giới trường đoản cú nhiên, lịch sử hào hùng và tinh thần được phát âm như một vượt trình, luôn luôn vận động, thay đổi và trở nên tân tiến không ngừng.

Thông qua những minh chứng sinh động, riêng biệt rõ sự khác hoàn toàn căn phiên bản giữa phương pháp biện triệu chứng và cách thức siêu hình, Ph.Ăngghen nêu tư tưởng về phép biện bệnh một giải pháp khoa học, dựa vào lập ngôi trường duy vật vững chắc: “phép biện chứng chẳng qua chỉ nên môn công nghệ về rất nhiều quy luật phổ biến của sự vận chuyển và sự phát triển của từ nhiên, của buôn bản hội loài người và của tư duy”(3). Ông cũng phân tích làm rõ sự thống độc nhất và khác biệt giữa biện hội chứng khách quan với biện bệnh chủ quan, chứng thực biện hội chứng chủ quan tiền (tức tư duy biện chứng, xuất xắc phép biện chứng) không phải là việc tư biện thuần túy bóc rời hiện thực, mà thực ra chỉ là sự việc phản ánh biện hội chứng khách quan vào một trong những “bộ óc biết bốn duy”. Nếu biện bệnh khách quan là quá trình vận hễ của quả đât vật chất, của hiện nay khách quan trong mối liên hệ, sự ràng buộc, sự sinh thành, biến hóa đổi, trở nên tân tiến và tiêu vong của chúng, thì “phép biện hội chứng ở trong đầu óc người ta chỉ là sự phản ánh của những hiệ tượng vận hễ của nhân loại hiện thực, những hiệ tượng vận động của cả giới tự nhiên lẫn kế hoạch sử”(4).

Hai là, chỉ rõ sự khác biệt về hóa học giữa phép biện bệnh duy trang bị với các hiệ tượng khác của phép biện chứng.

Khái quát lịch sử hào hùng hình thành và phát triển của tứ duy nhân loại, Ph.Ăngghen chỉ ra, phép biện chứng xuất hiện từ thọ trong lịch sử hào hùng nhận thức của loài người, trải qua các giai đoạn vạc triển nối sát với các bề ngoài tương ứng của chúng: phép biện triệu chứng tự phát, mộc mạc, sơ khai thời cổ đại; phép biện hội chứng duy tâm, mà đỉnh điểm là phép biện triệu chứng duy tâm cổ điển Đức; phép biện chứng duy thiết bị - “không chỉ không giống căn bạn dạng với phép biện bệnh duy trung tâm mà còn đối lập hẳn với nó”, như C.Mác từng khẳng định.

Về vẻ ngoài thứ độc nhất của phép biện chứng, Ph.Ăngghen chứng tỏ lần trước tiên được phát sinh một cách tự phát làm việc thời cổ đại, thể hiện rõ ràng trong triết học Hy Lạp qua phần đông đại biểu điển hình của nó. Thực tế cũng mang lại thấy, trong triết học tập Hy Lạp cổ đại, Hêraclit đã nhìn thấy quy trình không dứt phát sinh, thay đổi rồi tiêu vong của đa số sự vật hiện tượng và trình bày điều đó một cách khá rõ ràng. Vào triết học của Arixtôt, những hình thức căn bản nhất của bốn duy biện chứng cũng được phác họa trên phần lớn nét chủ yếu. Hình thức thuở đầu này của phép biện chứng xuất hiện thêm một giải pháp tự nhiên, mang tính thuần phác vị nó “chưa bị khuấy đục” vị chủ nghĩa khôn xiết hình. Theo Ph.Ăngghen, so với phương pháp tư duy rất hình của cố kỷ XVII - XVIII sau này, ví như xét về chi tiết, nhà nghĩa cực kỳ hình chính xác hơn, tuy nhiên nếu xét đến toàn thể, những người dân Hy Lạp lại đúng hơn. Mặc dù nhiên, bởi vì tư duy con bạn chưa đạt đến trình độ chuyên môn đi sâu phân tích giới thoải mái và tự nhiên mà đa phần mới dừng lại ở sự quan sát trực tiếp, sự rộp đoán về quả đât nên phép biện chứng ban đầu sơ khai đó tuy vậy cơ phiên bản là đúng, thâu tóm được đặc thù chung của toàn thể bức tranh về những sự vật, hiện tượng trong nuốm giới, song hạn chế căn bản của nó là “vẫn cảm thấy không được để lý giải những cụ thể hợp thành bức ảnh toàn bộ, cùng chừng nào bọn họ chưa biết được các chi tiết ấy thì bọn họ chưa thể hiểu rõ được bức tranh toàn thể ấy”(5).

Về hình thức thứ nhị của phép biện chứng, Ph.Ăngghen nhấn định: “Hình thức trang bị hai của phép biện chứng... Là triết học truyền thống Đức trường đoản cú Can-tơ mang lại Hê-ghen”(6). Hoàn toàn có thể nói, công huân to to của Hêghen là làm việc chỗ, trong triết học của ông, thứ 1 tiên cục bộ thế giới, từ thoải mái và tự nhiên đến lịch sử xã hội và niềm tin được trình bày như một quy trình vận động, biến đổi và trở nên tân tiến không ngừng. Tuy vậy Hêghen đã và đang đề cập đến các nguyên lý, khái quát những quy phương tiện cơ bản và các phạm trù của phép biện chứng, tuy vậy nó bị bao che bởi lớp vỏ thần bí, duy tâm. Sai trái của ông là ở trong phần xem số đông nguyên lý, phạm trù cùng quy luật đó là của tứ duy, của thế giới tinh thần chứ chưa phải của lúc này khách quan. Nói biện pháp khác, chưa phải ông đúc rút đa số quy công cụ của phép biện triệu chứng từ sự khái quát quá trình vận động của giới từ bỏ nhiên, lịch sử vẻ vang xã hội, mà lại trái lại, ông đem phần nhiều quy cách thức thuần túy bốn biện gán vào giới thoải mái và tự nhiên và lịch sử, bắt thoải mái và tự nhiên và lịch sử vẻ vang phải chuyên chở tuân theo những nguyên tắc và quy nguyên lý ấy. Nghĩa là, phép biện chứng đã trở nên “ngược đầu xuống đất”.

Xem thêm: Tin Tức Bóng Đá, Thể Thao 2021 Mới Nhất, Tin Tức 24H

Phép biện hội chứng duy đồ vật - bề ngoài cao độc nhất của phép biện chứng xuất hiện thêm trên cơ sở thừa kế tinh hoa và giá trị trong hàng ngàn năm phát triển của lịch sử dân tộc nhận thức, đồng thời dựa vào những chi phí đề bền vững của khoa học, tốt nhất là khoa học tự nhiên và thoải mái hiện đại. Thực tế cho thấy, trước C.Mác với Ph.Ăngghen đã và đang có phần lớn nhà triết học nhận biết yếu tố duy trọng tâm của triết học Hêghen, phê phán nó tuy nhiên với thái độ phủ định sạch sẽ trơn nhưng mà không thấy “hạt nhân hợp lý”, cũng chính là công lao lớn số 1 của Hêghen đối với lịch sử bốn tưởng nhân loại. Bởi thế, “cùng với vấn đề vứt quăng quật chủ nghĩa Hêghen, bạn ta vẫn quăng luôn cả phép biện chứng... Tác dụng là tín đồ ta lại trở nên nạn nhân của công ty nghĩa vô cùng hình cũ một cách không cứu vớt vãn được”(7). Trái lại, Ph.Ăngghen cũng giống như C.Mác, đều đánh giá cao vai trò cùng những góp sức của Hêghen đối với lịch sử cải cách và phát triển tư duy loại người. Vào “Lời bạt viết mang lại lần xuất phiên bản thứ hai” cỗ Tư bản, C.Mác đã có lần khẳng định, tính chất thần bí tuyệt nhiên không ngăn cản Hêghen biến chuyển “người thứ nhất trình bày một cách tổng quan và bao gồm ý thức” phần lớn hình thái vận động tầm thường của phép biện chứng. Chỉ gồm điều, sinh sống Hêghen, phép biện hội chứng “bị đảo ngược đầu xuống đất”, và người ta chỉ cần “dựng nó lại” là sẽ thấy được hạt nhân phù hợp đằng sau loại vỏ thần bí, duy trung tâm của nó. Cùng với việc bóc tách lớp vỏ duy tinh thần bí, đồng thời cải tạo lại, những ông đã trình bày toàn bộ phép biện bệnh một biện pháp “rõ ràng với toàn bộ tính thông dụng của chúng”, khiến chúng trở nên “đơn giản với sáng sủa như ban ngày”. Ph.Ăngghen từng khẳng định, chính các ông vẫn “cứu phép biện triệu chứng tự giác ngoài triết học duy trọng điểm Đức”, bên cạnh đó “đưa nó vào trong quan niệm vừa biện bệnh vừa duy đồ vật về thoải mái và tự nhiên và về kế hoạch sử”. Chính điều đó làm mang đến triết học mácxít biến hóa “chủ nghĩa duy đồ gia dụng hiện đại”, vì chưng trong triết học ấy đã tổng quan và kế thừa có tinh lọc “tất cả nội dung tứ tưởng của nhị nghìn năm phát triển của triết học tập của kỹ thuật tự nhiên, và cả nội dung tư tưởng của chính hai nghìn năm đó nữa”, bên cạnh đó “khái quát phần đa thành tựu tiên tiến nhất của khoa học tự nhiên”, cho nên “chủ nghĩa duy vật văn minh về bản chất là biện chứng”(8).

Ba là, Ph.Ăngghen đã hệ thống hóa, làm sâu sắc thêm những nội dung của phép biện bệnh duy vật trải qua tổng kết thực tiễn, khái quát lịch sử vẻ vang tư tưởng và tiếp thu những thành tựu tiên tiến nhất của công nghệ đương thời.

Những nội dung cơ bản của phép biện hội chứng duy thiết bị như “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt toàn thể các item của C.Mác với Ph.Ăngghen. Trong số những tác phẩm quan tiền trọng, ở kia phép biện chứng duy đồ vật được thể hiện khá nổi bật nhất đều phải sở hữu dấu ấn đóng góp to khủng của Ph.Ăngghen, như: Tuyên ngôn của Đảng cùng sản - cửa nhà đã “trình bày một cách hết sức rõ ràng, sáng sủa sủa” phép biện triệu chứng với tư giải pháp là học thuyết toàn diện nhất, sâu sắc nhất về sự việc phát triển; hoặc như là bộ Tư bản - tác phẩm cơ mà ở đó “phép biện triệu chứng duy vật đã có thể hiện sâu sắc và bom tấn nhất”(9). Mặt khác, trải qua nhiều tác phẩm tự do của Ph.Ăngghen (tiêu biểu là phòng Đuyrinh, Biện triệu chứng của tự nhiên, Lútvích Phoiơbắc với sự cáo thông thường của triết học truyền thống Đức...) cho thấy, ông đã đóng góp thêm phần hệ thống hóa, so với sâu sắc, cụ thể và minh chứng làm rõ nhiều nội dung của phép biện bệnh duy vật bằng những vật chứng sinh động, kỹ thuật và thuyết phục. Do vậy, mặc dù không tồn tại ý định viết phần lớn cuốn sách siêng khảo hay phần đông cuốn sách càng nhiều về vấn đề này, nhưng qua đó vẫn cho biết các nguyên lý, quy dụng cụ cơ phiên bản của phép biện chứng duy vật được trình bày, luận triệu chứng một cách hệ thống, sáng sủa rõ.

Trước hết, nói tới hai nguyên lý với tư giải pháp là các nội dung bao quát nhất của phép biện triệu chứng duy vật, Ph.Ăngghen nhấn định, phép biện chứng thực chất là “khoa học về sự contact phổ biến”, đồng thời cũng là “khoa học về sự phát triển”. Số đông quy nguyên tắc cơ bản của phép biện chứng đó là sự phản nghịch ánh những mối tương tác khách quan, thịnh hành và sự cải cách và phát triển tất yếu của tự nhiên, lịch sử hào hùng xã hội và tư duy con người. Trong Biện triệu chứng của trường đoản cú nhiên, ông viết: “Phép biện triệu chứng là công nghệ về sự liên hệ phổ biến. đông đảo quy pháp luật chủ yếu: sự đưa hóa lượng thành chất, - sự xâm nhập cho nhau của các mâu thuẫn đối cực và sự chuyển hóa từ xích míc này sang chủng loại thuẫn không giống khi mâu thuẫn đó lên tới mức cực độ, - sự cải tiến và phát triển bằng chủng loại thuẫn hoặc che định của lấp định, - cải tiến và phát triển theo vẻ ngoài xoáy trôn ốc”(10). Không chỉ là khái quát mắng một biện pháp khoa học tập những đặc thù cốt yếu thuộc nội dung những quy phương pháp cơ bạn dạng của phép biện bệnh duy vật, ông còn đã cho thấy những bộc lộ của bọn chúng trong giới tự nhiên với nhiều vật chứng cụ thể, khoa học và sinh động để vật chứng “đó là đều quy luật cách tân và phát triển thực sự của tự nhiên” chứ chưa hẳn do trí tưởng tượng của con tín đồ bịa đặt ra.

Về quy cách thức “sự gửi hóa lượng thành chất”, cùng rất việc làm rõ tính khách quan, vốn có cũng như sự thống độc nhất vô nhị của lượng và hóa học trong hầu như sự đồ vật hiện tượng, Ph.Ăngghen còn chỉ ra rằng tính tất yếu của sự chuyển hóa cho nhau giữa chúng, rằng sự đổi khác về chất của sự vật chỉ rất có thể có được khi ra mắt quá trình chuyển đổi về lượng của nó. Ông thừa nhận định, do “Tất cả hầu hết sự không giống nhau về chất trong giới thoải mái và tự nhiên đều dựa hoặc là trên thành phần hóa học khác nhau, hoặc là trên những con số hay hình thức vận cồn (năng lượng) khác nhau, hoặc như là trong hầu hết mọi trường hợp, đều dựa trên cả hai chiếc đó”, do đó “nếu không sản xuất hoặc sút đi một số trong những vật hóa học hay vận động, nghĩa là nếu như không thay đổi một vật thể về phương diện số lượng, thì không thể biến đổi được chất lượng của vật dụng thể ấy”(11). Phương diện khác, Ph.Ăngghen còn khảo sát bộc lộ cụ thể của quy cách thức này trong các nghành nghề của giới từ bỏ nhiên: trong cơ giới, unique được biểu lộ chủ yếu hèn ở hầu hết trạng thái như cân nặng bằng, vận động, thay năng... Dựa vào sự truyền dẫn của vận động có thể đo được (lượng). Bởi vì vậy, “nếu bao gồm sự thay đổi nào về quality thì sự thay đổi ấy đề nghị do một sự chuyển đổi tương ứng về con số quyết định”(12). Trong nghành vật lý, qua lấy ví dụ như về sự chuyển đổi trạng thái của nước đính thêm với những biến đổi tương ứng về nhiệt độ cùng rất nhiều dẫn bệnh khác, ông chứng minh “mọi sự biến đổi đều là sự việc đổi lượng thành chất, là kết quả của sự thay đổi về lượng của con số vận động”, cùng “những dòng mà tín đồ ta gọi là hằng số vật lý học thì hầu hết là chỉ đông đảo điểm nút, ở phần đa điểm ấy chỉ cần đem tiếp tế hoặc giảm đi một số trong những lượng di chuyển thì thay đổi được tinh thần của đồ vật thể về chất, vì thế ở đầy đủ điểm ấy, lượng thay đổi chất”(13). Biểu lộ của quy chế độ này trong nghành nghề hóa học lại càng đặc biệt quan trọng rõ, bởi đó, “Người ta rất có thể gọi hóa học là khoa học của sự biến đổi về chất của thiết bị thể sinh ra vị sự đổi khác về yếu tố số lượng”(14). Theo ông, không những trong giới tự nhiên và thoải mái vô cơ mà kể cả trong giới hữu sinh tương tự như lịch sử buôn bản hội loài người đều xác nhận quy hình thức ấy một bí quyết rõ ràng. Vì thế, “Chúng ta còn có thể rút ra trong giới tự nhiên và trong cuộc sống xã hội chủng loại người hàng ngàn những sự việc tương tự như thế để chứng minh cho quy biện pháp này”(15). Để chứng minh điều đó, Ph.Ăngghen còn dẫn lời của Napôlêông so sánh về tài năng chiến đấu của đội kỵ binh Pháp (tuy kém về tài nghệ cá nhân nhưng bao gồm kỷ luật), với kỵ binh Ma-me-lúc (giỏi về chiến đấu đơn chiếc nhưng thiếu hụt kỷ luật). Ông cũng đem dẫn chứng về sự việc chuyển hóa của chi phí thành tư phiên bản mà C.Mác đã phân tích rất rõ trong bộ Tư bản để minh họa bộc lộ của quy giải pháp này trong đời sống và lịch sử dân tộc xã hội.

Về quy lý lẽ “sự xâm nhập cho nhau của những mặt đối lập”, thuộc với việc đấu tranh, phê phán cách nhìn duy tâm, hết sức hình khước từ sự mãi sau của xích míc trong hiện tại khách quan, xem quan niệm biện triệu chứng về xích míc chỉ là sự việc tưởng tượng hoang đường, Ph.Ăngghen minh chứng mâu thuẫn tồn tại khách quan trong rất nhiều lĩnh vực, số đông sự vận động, mặt khác còn là bắt đầu của đều sự vận động, thay đổi và phân phát triển. Theo ông, trong thực tế, hoàn toàn không gồm sự biệt lập tuyệt đối giữa những mặt đối lập. Phương diện khác, sự vận tải ở khắp mọi nơi, suy đến cùng phần đông là hiệu quả của sự ảnh hưởng qua lại giữa các mặt đối lập; sự đương đầu và không xong chuyển hóa của những mặt đối lập là yếu tố pháp luật sự sinh sống còn của toàn bộ giới trường đoản cú nhiên. Ông so sánh một cách cụ thể và cụ thể về những xích míc tồn trên trong các nghành nghề của trường đoản cú nhiên, như: thân lực hút cùng lực đẩy trong cơ học, giữa năng lượng điện âm với điện tích dương trong trang bị lý học, thân hóa hợp cùng phân giải những chất vào hóa học; giữa đồng điệu và dị hóa, di truyền và biến dị trong giới sinh vật. Chính nhờ sự vận động của các mâu thuẫn, sự đưa hóa của những mặt đối lập mà giới phi sinh vật thay đổi từ giản solo đến phức tạp, giới sinh vật phát triển từ đều sinh đồ dùng bậc tốt lên những sinh đồ dùng bậc cao. Trên đại lý đó, ông đi mang lại kết luận: “Bản thân sự di chuyển đã là một trong mâu thuẫn... Và sự nảy sinh liên tục và việc giải quyết và xử lý đồng thời xích míc này - kia cũng chính là sự vận động”(16). Ông còn đã cho thấy rằng, nếu trong cả những dạng vận bộ động cơ học đơn giản cũng đựng đựng mâu thuẫn thì nghỉ ngơi những bề ngoài vận động cao hơn không thể không tồn tại mâu thuẫn, tất cả tư duy bé người: “Nếu như điện, trường đoản cú v.v. Phần nhiều phân cực, đầy đủ vận động trong những mặt đối lập, thì tứ duy cũng thế”(17).

Về quy lao lý phủ định của tủ định, Ph.Ăngghen cho rằng, người ta có thể dễ dàng nhận biết đó là quá trình vô cùng giản solo và phổ biến, đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong cuộc sống bởi nó bắt nguồn từ chủ yếu những mâu thuẫn bên phía trong của hồ hết sự vật, từ sự sinh trưởng của hạt đại mạch cho đến những loài hoa lá cây cảnh như thược dược, hoa lan cũng như tất cả những sự vật hiện tượng khác. Quy dụng cụ này được tiến hành một phương pháp vô thức, tự phạt trong trường đoản cú nhiên, trong lịch sử dân tộc và cả trong đầu óc, trong tứ duy con người trước khi con tín đồ nhận thức được nó. Ph.Ăngghen còn đã cho thấy sự trái lập giữa quan niệm biện chứng với ý niệm siêu hình về việc phủ định, trải qua đó chứng minh quy nguyên lý phủ định của tủ định là “một quy hiện tượng vô cùng thịnh hành và bởi vì vậy mà gồm một tầm quan trọng đặc biệt và có chức năng vô cùng to khủng về sự phát triển của từ bỏ nhiên, của lịch sử dân tộc và của tư duy; một quy luật, như ta vẫn thấy, biểu lộ trong giới động vật và thực vật, trong địa hóa học học, toán học, kế hoạch sử, triết học”(18).

Ngoài ra, nội dung của những cặp phạm trù quan trọng, như: tại sao - kết quả, tất nhiên - ngẫu nhiên, thực chất - hiện nay tượng... Với sự thống tốt nhất và gửi hóa lẫn nhau giữa chúng cũng rất được Ph.Ăngghen luận giải một phương pháp rõ ràng, thâm thúy với những bằng chứng cụ thể, thuyết phục, quan trọng chối cãi.

Như vậy, ví như C.Mác đang phân tích một biện pháp khoa học phép biện hội chứng trong sự vận động, cải tiến và phát triển của lịch sử dân tộc xã hội loại người trải qua bộ Tư phiên bản thì Ph.Ăngghen với phần đông công trình tự do của bản thân đã làm rõ phép biện hội chứng trong quá trình vận rượu cồn của giới tự nhiên, tìm thấy điểm kết nối và sự chuyển hóa biện bệnh giữa lịch sử vẻ vang tự nhiên và lịch sử dân tộc xã hội, góp phần hoàn chỉnh lý luận mácxít về phép biện triệu chứng duy vật. Hồ hết sự phân tích, xẻ sung, cải tiến và phát triển của Ph.Ăngghen là thành tố hữu cơ của triết học Mác và là 1 trong trong những hiến đâng lý luận rực rỡ của ông so với phép biện chứng duy vật. Kể từ thời điểm ra đời, phép biện hội chứng duy vật đã trở thành công nạm sắc bén của nhấn thức khoa học và hoạt động thực tiễn của thế giới tiến bộ. Thực tiễn cũng đã chứng minh, phần đông sự vi phạm những nguyên tắc của phép biện bệnh duy vật sẽ đều cần trả giá, đúng thật lời chú ý của Ph.Ăngghen rằng: “khinh miệt phép biện chứng thì ko thể không bị trừng phạt”, rõ ràng là “sẽ bị trừng vạc như sau: nó đưa một trong những người thực nghiệm chủ nghĩa tỉnh táo bị cắn dở nhất sa vào khu vực dị đoan ngớ ngẩn xuẩn nhất, sa vào thần linh học tập cận đại”(19)

__________________

Bài đăng trên tập san Lý luận thiết yếu trịsố 11-2020

(1), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (10), (11), (12), (13), (14), (15), (16), (17), (18), (19) C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb chủ yếu trị quốc gia, Hà Nội, 1994, t.20, tr. 37, 201, 682, 35, 492, 489, 42, 455, 511, 513, 514, 514, 181,172-173, 697, 200, 508.

(2) C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb thiết yếu trị quốc gia, Hà Nội, 1994, t.21, tr. 395.

(9) Viện Hàn lâm kỹ thuật Liên Xô, lịch sử vẻ vang phép biện chứng, t.IV, Nxb chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998, tr.99.