AI LÀ NGƯỜI SÁNG TẠO RA CHỮ QUỐC NGỮ

Lâu nay, những người yêu tiếng Việt bình thường và một số tài liệu lúc nói đến chữ quốc ngữ thường mang lại rằng giáo sĩ Alexandre de Rhodes (thường gọi là Đắc Lộ), tác giả cuốn Từ điển Việt - Bồ - La in tại La Mã năm 1651, là ông tổ của chữ quốc ngữ.

Bạn đang xem: Ai là người sáng tạo ra chữ quốc ngữ

Thế nhưng, sự thật chưa hẳn là vậy…

Ngay từ lúc bập bẹ, chúng ta đã nói tiếng Việt, và hoàn toàn không bao gồm gì khó khăn khăn. Nhưng "tiếng Việt cạnh tranh quá!" là ý kiến của rất nhiều người phương Tây lúc tiếp cận tiếng Việt.


*


Tiếng Việt cấu trúc đơn giản; đơn âm không tồn tại "thì", không tồn tại chia động từ, không tồn tại tiếp đầu ngữ, vĩ ngữ thì tất cả gì là khó?

Xin thưa, đối với người phương Tây, tiếng Việt cạnh tranh ở chỗ phát âm (nghe với nói).

Giáo sĩ Marini, người đã từng đến Đàng vào những thập niên đầu thế kỷ 17, viết: "Khi đọc, người Việt không cần phải nỗ lực đổi tiếng nhưng vẫn làm cho một tiếng ấy có nhiều nghĩa khác nhau, bởi vị họ chỉ cần lên giọng hoặc hạ giọng tùy theo cường độ với nhịp điệu" (Lịch sử chữ quốc ngữ, Đỗ quang đãng Chính, NXB Tôn Giáo 2012, trang 15).


*

Đây là một nhận xét cực kỳ "mới" nhưng người Việt họ không bao giờ để ý. Chỉ cần cố đổi tí đỉnh khẩu âm cùng không nạm đổi khẩu hình thì những chữ "ca, cà, cá, cả" có nghĩa khác biệt một trời một vực.

Nửa cuối thế kỷ 16, những giáo sĩ thừa sai loại Tên (Jésu) đã bắt đầu đến châu Á truyền đạo. Một trong những nơi họ đến ban đầu chính là Trung Quốc, nơi mà trước đó vài thế kỷ, Maco Polo, thương buôn người Ý, đã đến và sở hữu về nhiều đồ vật lạ lùng của phương Đông.

Dòng thương hiệu là một cái tu trí thức của đạo Thiên Chúa. Tất cả những giáo sĩ của dòng này đều gồm trình độ tiến sĩ, nếu ai ko đạt được bằng cấp ấy thì buộc phải rời dòng.

Những giáo sĩ này xuất thân từ những nước sử dụng chữ viết Latin nên lúc đến những nước sử dụng chữ tượng hình đã gặp cực nhọc khăn vào việc truyền đạo. Vì chưng là những trí thức bao gồm trình độ cao, họ gấp rút học nói tiếng của người bản địa.

Song việc truyền đạo ko chỉ nói là đủ, nhưng mà cần phải tất cả kinh sách để những con chiên tất cả thể học, đọc theo với truyền lại. Bởi không có giáo sĩ, thầy giảng nào gồm thể cố thế khiếp sách. Nhưng mà chữ tượng hình thì rất khó khăn học, cùng mất rất nhiều thời gian để học mới tất cả thể đọc sách được, chứ chưa nói đến việc dịch lại tởm sách nước ngoài.

Mặt khác, việc truyền đạo Thiên Chúa vào các nước này (trong đó bao gồm nước ta) vào thời điểm ấy không phải thời điểm nào cũng suôn sẻ, dễ dàng, liên tục, bởi tùy thuộc vào sự vui buồn của quan tiền quân địa phương, tùy thuộc vào thực trạng chính sự yên ả xuất xắc loạn lạc của quốc gia mà các giáo sĩ dòng Tên đặt chân đến.

Nhiều giáo sĩ sau một thời gian ngắn truyền đạo đã bị bắt, bị giết, bị đuổi đi...

Xem thêm:

Để gồm thể truyền lại kinh sách một biện pháp tốt hơn, các giáo sĩ đã nghĩ ra phương pháp "Latin hóa chữ tượng hình". Với họ đã có tác dụng việc này ở Ấn Độ, Trung Quốc cùng Nhựt Bổn.


*

*

Đầu thế kỷ 17, một số giáo sĩ thuộc mẫu Tên đã đến Hội An. Họ sử dụng tiếng Hán cùng Nhựt để giao tiếp với dân địa phương qua phiên dịch của các thương nhân.

Đến năm 1617, giáo sĩ Francesco de Pina người Bồ Đào Nha đến Hội An cùng Nước Mặn (thuộc Bình Định), rồi trở về cư ngụ tại Thanh Chiêm (Điện Bàn, Quảng Nam) đã học rất cấp tốc tiếng Việt với trở thành người phương Tây giỏi tiếng Việt nhất thời bấy giờ.

Và để tất cả thể truyền lại gớm sách lý thuyết của đạo Thiên Chúa, Pina thuộc một số giáo sĩ khác đã tất cả kinh nghiệm Latin hóa tiếng Nhựt, Hán bắt tay vào Latin hóa tiếng Việt.

Thuở ấy, người Việt vẫn nói tiếng Việt như bây giờ. Tuy nhiên do phải trải qua 1.000 năm bị Trung Quốc đô hộ, giới trí thức nước ta bị ảnh hưởng của trung quốc rất mạnh. Ko rõ trước đó, người Việt gồm chữ riêng rẽ của mình tuyệt không. Tuy vậy các triều đại của người Việt sau này đều cần sử dụng chữ Hán trong những văn bản thiết yếu thức.

Khoảng thế kỷ thứ 10, người Việt đã "sáng chế" ra thứ chữ Việt bằng giải pháp mượn chữ Hán nhưng viết, gọi là chữ Nôm (nghĩa là Nam, sau gọi là quốc âm). Song nếu chữ Hán khó khăn một thì chữ Nôm cạnh tranh mười. Bởi phải biết cùng giỏi chữ Hán mới tất cả thể viết được, học được chữ Nôm.

Đối với người Việt học chữ Nôm đã khó, với người ngoại quốc xa lạ với chữ tượng hình thì chữ Nôm càng khó. Vẫn tất cả thể học được, viết được nhưng không thể phổ biến rộng được. Cũng chính vì vậy những giáo sĩ đã nghĩ đến việc Latin hóa tiếng Việt bằng mẫu tự Latin, nhưng mà ngày xưa gọi là "chữ Annam viết bằng mẫu tự Latin".

Có một số người được công nhận là "tác giả" chữ quốc ngữ là những giáo sĩ Francesco de Pina, Gaspar d’Amaral với Antonio Barbosa (đều là người Bồ Đào Nha), Cristoforo Borri (người Ý), Alexandre de Rhodes (người Pháp)...

Giáo sĩ Borri chỉ ở nước ta bố năm từ 1615 đến 1618. Còn bố giáo sĩ còn lại đều đến Đàng vào năm 1624 với đều là học trò tiếng Việt của giáo sĩ Francesco de Pina.

Tuy nhiên, vào số này, chỉ bao gồm giáo sĩ Đắc Lộ mang đến in cuốn sách tiếng Việt đầu tiên là cuốn Từ điển Việt - Bồ - La đề nghị được dân Việt cho rằng "ông tổ" của chữ quốc ngữ từ hơn trăm năm qua.