GS

Cố Giáo sư trần Văn Khê (1921 - 2015) đã đạt gần trọn cả cuộc đời hiến đâng cho nền âm nhạc dân tộc. Ông cũng là fan đưa âm thanh Việt Nam có mặt trên bản đồ âm nhạc thế giới. Năm nay, nhân đáng nhớ 100 năm Ngày sinh của ông, một quỹ học bổng với tên Giáo sư è cổ Văn Khê ông được thành lập và hoạt động tại TP. Hồ Chí Minh nhằm mục tiêu hỗ trợ, hễ viên, khích lệ các tài năng âm nhạc gồm thành tựu xuất dung nhan trong học tập, nghiên cứu, phạt huy giá bán trị nghệ thuật dân tộc truyền thống cuội nguồn Việt Nam..

Cố Giáo sư-Tiến sĩ trần Văn Khê cùng NSƯT Hải Phượng hòa bầy tại bốn gia của giáo sư Khê. Ảnh: tứ liệu

Cả cuộc sống gắn bó với âm thanh dân tộc

Trong cuốn Hồi cam kết Trần Văn Khê, ông viết rằng, ngay từ lúc trong bụng mẹ, ông đã có được cậu Năm (tức nghệ sĩ Năm Khương) “ngày ngày thổi sáo, hòa đờn mang đến đứa nhỏ nhắn đang còn vào bụng bà mẹ nghe nhằm nó thấm nhuần âm thanh nước nhà”.

Lớn lên trong gia đình mà cả 2 bên nội, ngoại đều có những nghệ sỹ chơi nhạc, viết nhạc giỏi, cậu nhỏ xíu Trần Văn Khê đã thụ hưởng trọn được cả một không gian âm nhạc và cộng với thiên năng khiếu của mình, ông sớm bước vào trái đất âm nhạc truyền thống. 8 tuổi, ông đã làm được cậu Năm Khương dạy dỗ đờn cò, 12 tuổi, được người cô của chính bản thân mình là bà nai lưng Ngọc Viện (nghệ sĩ bố Viện) dạy dỗ đờn tranh, 14 tuổi biết nghịch trống nhạc.

Ngoài âm nhạc, Giáo sư trần Văn Khê còn được học chữ Hán, xuất sắc ngôn ngữ cùng sớm biểu thị năng khiếu văn chương qua những bài bác thơ đầu đời.

Năm 1949, è Văn Khê quý phái Pháp du học. Ông ban đầu theo đuổi nghiên cứu và phân tích âm nhạc từ năm 1954.

Năm 1958, ông là người nước ta đầu tiên bảo đảm thành công luận án tiến sĩ âm nhạc tại Đại học Sorbonne với đề bài Âm nhạc truyền thống lâu đời Việt Nam, trong các số đó nhấn mạnh music tài tử miền nam bộ và nhạc Cung đình Huế cùng hai đề bài phụ là Khổng tử với âm nhạc cùng Vị trí âm thanh trong xã hội Việt Nam. Cũng trường đoản cú đây, ông ban đầu đi đa số bước thứ nhất trên chặng đường dài là: sưu tầm, nghiên cứu, quảng bá âm nhạc truyền thống cuội nguồn Việt Nam.

Giáo sư trằn Văn Khê (1921 - 2015)

Từ thân thập niên 1960, ông lộ diện như một chuyên viên về âm nhạc Việt Nam, giảng dạy, quảng bá âm nhạc việt nam đến khắp địa điểm trên toàn núm giới. Ông sưu tầm, nghiên cứu, quảng bá âm nhạc truyền thống việt nam không phải bởi thấy âm thanh Việt Nam rất dị hay đẹp lên âm nhạc của những dân tộc khác mà đơn giản và dễ dàng ông là người việt nam Nam. Cùng với ông, đó là 1 thứ "quốc hồn", "quốc tuý".

Luận án tiến sĩ của ông là công trình nghiên cứu và phân tích khoa học đầu tiên về nền âm nhạc nước ta thống độc nhất được ra mắt trên thế giới khi tổ quốc còn bị phân tách cắt. Ông đã tự hào đem bầy tranh và đàn cò Việt Nam giới thiệu tại Festival Âm nhạc thanh niên trái đất tại Budapest vào thời điểm năm 1949 với giành được giải hai về biểu diễn nhạc cụ. Kể từ đó, chũm giới bắt đầu biết mang đến hình ảnh một "thầy đờn" Việt Nam khác biệt và lôi cuốn kỳ lạ.

Sống vị trí đất khách, Giáo sư trằn Văn Khê không bỏ lỡ một thời điểm nào để đem lời ca, giờ đồng hồ nhạc vn đến khắp năm châu nhằm mục tiêu quảng bá thoáng rộng cho mọi tình nhân nhạc. Gần nửa thế kỷ nghiên cứu, chuyển động và huấn luyện và giảng dạy âm nhạc, Giáo sư è Văn Khê đang viết hàng ngàn bài báo với tham luận về đề bài âm nhạc dân tộc Việt Nam, được dịch ra 14 máy tiếng.

Với phần đông đóng góp cho việc nghiệp âm nhạc trái đất nói tầm thường và nước ta nói riêng, Giáo sư trần Văn Khê là người việt nam Nam thứ nhất được ghi danh cùng tiểu sử vào cuốn Đại tự điển âm thanh thế giới; được tặng kèm nhiều giải thưởng lớn, danh giá: Giải thưởng quan trọng đặc biệt về music của UNESCO, phần thưởng lớn Hàn lâm Viện Đĩa hát Pháp, phần thưởng Đại học Pháp, phần thưởng Dân tộc nhạc học, phần thưởng lớn về Âm nhạc UNESCO cùng Hội Đồng nước ngoài Âm nhạc…

Với ngón bầy điêu luyện và kỹ năng truyền cảm, ông đảm nhận trình làng các chương trình âm nhạc dân tộc vn trên làn sóng phạt thanh, truyền hình. Đồng thời ông cũng tham gia bộc lộ về âm thanh truyền thống vn trong nhiều hội nghị và những trường đh lớn tại rộng 50 quốc gia. Ông rất chưng học, sắc sảo qua hầu như cuộc diễn thuyết, minh họa về chèo, tuồng, hát bội, cải lương, hát bài chòi, hò Huế, hò lục tỉnh...

Ông đã thực hiện được gần 30 đĩa hát 33 vòng cùng CD về âm nhạc nước ta và âm nhạc một số trong những nước châu Á; tham gia 210 hội nghị nước ngoài về âm nhạc và music học trên 67 quốc gia, gần 20 tiệc tùng quốc tế về âm thanh khắp năm châu…

Có thể nói, Giáo sư è cổ Văn Khê đã trở thành một thư viện sống, một bách khoa thư sống về âm nhạc truyền thống lịch sử Việt Nam. Cùng với sự tín nhiệm của UNESCO, ông đang có cơ hội góp mức độ vào việc thẩm định và đánh giá Hồ sơ Nhã nhạc cung đình Huế, Cồng chiêng Tây Nguyên, Ca trù, quan liêu họ, Đờn ca tài tử nam bộ… Ông đã chứng minh được các nét đặc sắc, có 1 0 2 của các loại hình nghệ thuật này để được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi đồ dùng thể của nhân loại.

Ông còn là thành viên của tương đối nhiều hội thế giới về âm nhạc và nghiên cứu âm nhạc của các quốc gia Pháp, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, cũng giống như tham gia giảng dạy, huấn luyện gần 7.000 sinh viên, chỉ dẫn gần 40 học tập viên cao học tập và phân tích sinh về âm thanh học.

“Không có niềm hạnh phúc nào bởi được nói tiếng Việt”

Sống ở nước ngoài đến hơn nửa đời người, 57 năm bôn ba ở khu vực đất khách, không lúc như thế nào Giáo sư è Văn Khê quên mình là một người Việt Nam. Hóa học giọng của ông vẫn mang phần đông nét đặc thù Nam bộ, không còn pha tạp. Ông chỉ cần sử dụng tiếng nước ngoài lúc nào buộc phải tiếp xúc với bạn nước ngoài. Còn lại, ông luôn sử dụng tiếng Việt. Ông yêu quốc gia bằng tình yêu máu mủ, ruột thịt, đính bó với quê hương từ phần nhiều món ăn uống thường ngày trường đoản cú nấu, mang đến âm nhạc dân tộc mà ông dành cả đời nghiên cứu, bảo tồn...

Giáo sư.Tiến sĩ trần Văn Khê tại bốn gia (quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) (Ảnh bốn liệu)

Đã các lần mong muốn về định cư hẳn tại Việt Nam, nhưng ông không triển khai được chỉ bởi một nguyên nhân: chính là về nước nhưng mà không được với theo kho tứ liệu khổng lồ của bản thân về âm thanh mà ông sẽ sưu tầm, giữ lại suốt mấy chục năm qua. Với ông, đó là một trong gia tài bự mà ông mong mỏi hiến khuyến mãi đất nước, cho những người có tầm thường tình yêu giành riêng cho âm nhạc dân tộc giống hệt như ông. Mãi mang đến năm 2006, khi được Sở văn hóa truyền thống Thể thao và du ngoạn TP. Sài gòn đồng ý chào đón số tư liệu này, ông mới bằng lòng về định cư trên quê bên và sở hữu theo 420 kiện hàng về Việt Nam.

Từ ngày về nước, ông tiếp tục đi sâu tìm hiểu, đào tạo và giảng dạy âm nhạc dân tộc việt nam trên chính quê hương mình. Ông quánh biệt để ý đến giới trẻ, mong ước đưa âm nhạc dân tộc bản địa đến với thanh niên, học viên - sinh viên, nhằm từ kia giữ gìn, phân phát huy bạn dạng sắc văn hóa truyền thống Việt Nam. Nhà của ông đổi thay một nút giao lưu văn hóa truyền thống đặc sắc. Sau thời điểm ông qua đời, vị trí đây được thi công thành Thư viện trằn Văn Khê với hàng trăm ngàn cuốn sách, báo, sổ ghi chép, băng tự ghi hình và tiếng cùng nhiều kỷ thiết bị ông đưa về sau hơn nửa núm kỷ sống nghỉ ngơi Pháp.

Giáo sư nai lưng Văn Khê từng trung khu sự, về nước, ông bắt đầu được sống cuộc sống của một tín đồ hạnh phúc. "Không có hạnh phúc nào bằng được nói giờ đồng hồ Việt, giảng dạy cho những người Việt Nam. Không tồn tại cái ngon nào bởi được ăn uống món ăn việt nam và được nghe âm nhạc vn trên quốc gia Việt Nam... Tất yêu lấy bánh mỳ pate mà cầm cơm Việt Nam, quan trọng lấy rượu Tây mà núm được ngụm nước quê nhà"… Đây cũng là phần lớn lời ông hay dạy các học trò của mình.

Những năm cuối đời, ông quan trọng tự di chuyển, việc nói chuyện cũng khá khó khăn. Vậy nhưng trong số những buổi mô tả của học tập trò về văn hóa - nghệ thuật, ông lại trầm trồ minh mẫn lạ thường. Ông ngồi nghe với góc nhìn say mê cùng giao lưu lại với người ngưỡng mộ với giọng nói vẫn tràn trề sinh lực.

Quỹ học bổng trần Văn Khê được thành lập tại tp hcm vào năm 2021- đúng vào dịp đáng nhớ 100 năm ngày sinh nạm nhạc sĩ è cổ Văn Khê. Quỹ nhằm mục đích hỗ trợ các vận động văn hóa, xét trao phần thưởng và học tập bổng thường niên cho mọi học sinh, những nhà nghiên cứu và nghệ sĩ bao gồm thành tựu xuất sắc đẹp trong học tập, nghiên cứu, phát huy giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật dân tộc truyền thống Việt Nam.