TÂM LÝ HỌC SÁNG TẠO NGHỆ THUẬT

Đề cập đến cách nhìn của tâm lý học so với sáng tạo ra nghệ thuật, nội dung bài viết chỉ đề cập đến những phần của sáng chế nghệ thuật mà về nguyên tắc có thể áp dụng được giải pháp phân tích tâm lý học.

*

Dù cho khi đối chiếu về vấn đề này, tâm lý học có thể rút ra cái gì đi chăng nữa thì cũng chỉ số lượng giới hạn ở cấu tạo tâm lý của vận động sáng chế tác nghệ thuật, chứ không cần “chạm” tới các tầng sâu kín của nghệ thuật, đụng đến chúng là điều không thể đối với Tâm lý học.Mặc mặc dù đứng dưới góc độ tiếp cận khác nhau về thẩm mỹ nhưng nhìn toàn diện các nhà tâm lý học đông đảo thống nhất mang lại rằng, kết cấu tâm lý của vận động sáng chế tác nghệ thuật bao gồm ba thành phần cơ bản, kia là: tri giác, tưởng tượng với cảm xúc. Trong đó, tri giác được xem là cơ sở ban đầu, là điều kiện của hoạt động. Tưởng tượng vào vai trò chủ đạo trong việc làm cho hình tượng nghệ thuật, còn cảm nghĩ là yếu tố làm nền, liên kết, kêu gọi các quy trình tâm lý, là nhân tố thúc đẩy buổi giao lưu của tri giác với tưởng tượng.

1. Tri giác:

Theo L.X.Vưgotxki, quy trình sáng chế tạo ra nghệ thuật thực chất là quy trình người nghệ sỹ tiếp nhận sự ảnh hưởng của nhân loại hiện thực một giải pháp nhạy cảm và tinh tế nhất. Sự chào đón này được cung cấp bởi sự quan tiếp giáp và cảm nhận tinh tế của bạn nghệ sỹ thông qua tri giác. Hoàn toàn có thể nói, đây đó là giai đoạn fan nghệ sỹ chuẩn bị gia công bằng chất liệu cho quy trình sáng tạo. Đối với người nghệ sỹ tài năng, lúc tiếp cận với trái đất hiện thực, họ luôn luôn thể hiện nay sự tập trung để ý cao độ để quan sát một cách chi tiết, tỉ mỷ và trọn vẹn tất cả số đông gì đang diễn ra xung quanh họ. Một số nhà nghiên cứu cũng đã nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của quan giáp khi nhận định rằng – Thiên tài không phải là cái gì khác nhưng là sự chăm chú liên tục.

Johann Wolfgang von Goethe vào cuốn từ bỏ truyện của chính mình cũng đã viết: tất cả phần đông gì làm cho người nghệ sỹ có chức năng sáng tạo nghệ thuật là những “ấn tượng quý giá”,những ấn tượng này chỉ hoàn toàn có thể có được dựa trên sự nhạy bén cảm, sắc sảo khi quan cạnh bên và cảm thụ vậy giới. Nói biện pháp khác, yếu hèn tố đóng góp thêm phần tạo cần sự thành bại của một tác phẩm chính là sự “nhập thân” của tác giả khi tri giác một đối tượng nào đó, đối tượng người dùng của thị giác hôm nay không còn là một khách thể mà đã trở thành chủ thể sáng sủa tạo. Tất cả như vậy, bạn nghệ sỹ mới có thể chọn lọc được mọi chất liệu, phần nhiều vốn sống cho sáng tác của mình.

Thị giác vào quan gần kề đóng vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng. Nhờ sự sắc bén của mắt mà người nghệ sỹ nắm bắt đựơc loại chỉnh thể, cái cụ thể của đối tượng người dùng về mặt đường nét, màu sắc sắc, độ chìm nổi, mức sáng sủa tối, sự hài hoà, sự mất cân xứng… tất cả các cụ thể đó sẽ tiến hành người nghệ sỹ sáng tỏ và ghi lưu lại với độ đúng chuẩn phi thường. Sự khác nhau này diễn ra không đơn giản, bởi vì nó không chỉ đòi hỏi sự tinh tế bén, tinh vi của những cơ quan cảm hứng mà còn yên cầu ở bạn nghệ sỹ chuyên môn thị hiếu thẩm mỹ và làm đẹp cao để lựa chọn lọc toàn bộ những thông tin cần thiết, khi đầy đủ những thông tin đã được tinh lọc kỹ càng, ở fan nghệ sỹ sẽ ra mắt một sự phối hợp lạ mắt giữa cái bên trong (cái cảm xúc) và bên phía ngoài (đối tượng của thị giác) để xây dựng nên hình tượng nghệ thuật.

Có thể nói rằng, tri giác trong sáng tạo nghệ thuật là một quá trình tâm lý tích cực nhằm phân tích những thuộc tính của đối tượng người dùng được mô tả và tổng hợp chúng thành hình hình ảnh thẩm mỹ vừa đủ trên cơ sở xúc cảm thẩm mỹ. Nếu không có tri giác, các quy trình tưởng tượng, cảm xúc trong sáng tạo nghệ thuật sẽ không còn đạt kết quả cao như mong muốn muốn, thậm chí là có trường đúng theo các quá trình này không thể diễn ra.

2. Tưởng tượng:

Nghệ thuật là sự sáng tạo, muốn trí tuệ sáng tạo thì người nghệ sỹ phải tất cả óc tưởng tượng phong phú, bởi bạn dạng thân hiện nay không đưa lại đến con người cái toàn vẹn, cái tuyệt đối hoàn hảo trong những hình tượng nghệ thuật. Một hình tượng nghệ thuật muốn biểu lộ sự tổng hợp với sự bao quát cao thì trong tứ duy của bạn nghệ sỹ phải nối sát với tưởng tượng cùng xúc cảm. Những nhà nghiên cứu cho rằng, tưởng tượng là kết cấu hạt nhân cùng rất xúc cảm khiến cho năng lực trí tuệ sáng tạo của fan nghệ sỹ.

Theo Chu quang quẻ Tiềm, tưởng tượng trong sáng tạo nghệ thuật là “căn cứ vào những ý tưởng có sẵn làm cho tài liệu, rồi cắt xén, gạt bỏ, chọn lọc, tổng hợp lại nhằm thành một biểu tượng mới” . Như vậy, ông ý niệm “chỉ có tưởng tượng trí tuệ sáng tạo mới sản hình thành nghệ thuật”, tưởng tượng không thể tách rời khỏi những biểu tượng, mà hình tượng là do kinh nghiệm thu thập được.

Ông phân tách tưởng tượng ra làm hai loại:

– Tưởng tượng tái tạo:Đó là quy trình người nghệ sĩ phục hồi, tái diễn lại những kinh nghiệm cũ trong cam kết ức của bản thân để tạo cho chất liệu, chuẩn bị cho việc xây dựng hình tượng nghệ thuật. Tuy nhiên, đây không phải là quá trình sáng chế tác mà nó bắt đầu chỉ là quy trình tích luỹ, là sự lựa chọn trong trái đất hiện thực phần nhiều sự kiện, những bé người, đều vấn đề phù hợp với xúc cảm, cân xứng với ý đồ trí tuệ sáng tạo của bạn nghệ sỹ cơ mà thôi.

– Tưởng tượng sáng tạo: Theo Chu quang quẻ Tiềm phía trên mới thực chất là quy trình sáng tạo thành nghệ thuật. Trong tiến trình này, tín đồ nghệ sỹ vẫn tập hợp hầu hết yếu tố, mọi hồi ức, gần như tài liệu vẫn được chọn lựa trong quá trình tái tạo, tùy chỉnh chúng theo một tổ chức cơ cấu mới, một kết cấu nhất định để khiến cho hình tượng nghệ thuật. Sự tổng hợp này có thể được trở nên tân tiến theo chiều hướng dính kết những đặc điểm, các cụ thể của những đối tượng người dùng khác nhau hoặc theo hướng nhân biện pháp hoá, điển hình hoá, bao gồm hoá, nhấn mạnh vấn đề từng cụ thể trong bạn dạng thân sự vật, hiện tượng lạ để làm cho những hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật mới. Hình tượng nghệ thuật này càng tiềm ẩn yếu tố mới lạ bao nhiêu thì tài năng sáng sinh sản của người nghệ sỹ càng được review cao bấy nhiêu.

Nhấn mạnh điểm sáng của quy trình tưởng tượng trí tuệ sáng tạo trong nghành nghề nghệ thuật, P.A.Ruđich viết: “Đó là quy trình có cao trào cảm hứng đặc biệt với nó mang đến cho hoạt động sáng chế tác của con tín đồ một tích hóa học hứng khởi, có nghĩa là một tinh thần mà bé người bên cạnh đó thoát lý, thăng hoa ngoài xung quanh” . Quan điểm này của Ruđich hoàn toàn thống duy nhất với quan liêu điểm của các nhà tư tưởng học biện chứng, cho rằng không thể lấy thứ tưởng tượng thông thường của tất cả mọi bạn để sáng chế nghệ thuật mà nên là thiết bị tưởng tượng sở hữu yếu tố cảm xúc.

M.A.Nauđrop trong thành phầm “Tâm lý học sáng tạo văn học” đã và đang chia tưởng tượng sáng tạo của người nghệ sỹ thành 3 nấc độ khác nhau:

– Tưởng tượng hoang đường: Đây rất có thể coi là tiến độ thấp tuyệt nhất trong vận động tưởng tượng của tín đồ nghệ sỹ. ở tầm mức độ này, lúc tưởng tượng bạn nghệ sỹ thường thiên về mọi điều kỳ diệu, khác thường. Ông cho rằng, trong tiến độ này, tín đồ nghệ sỹ đã rơi vào tình thế chủ nghĩa duy tâm, ngây thơ, tức chúng ta chỉ nhờ vào những mâu thuẫn mang tính chất chất bất thường, kỳ lạ giữa một mặt là nhân loại hiện thực cùng với một mặt là cuộc sống tưởng tượng phiêu của fan nghệ sỹ. Và mẫu đích ở đầu cuối của bọn họ là được thoả mãn các lý tưởng đạo đức mà người ta khát vọng vươn tới dẫu vậy không dành được trong quả đât hiện thực, bởi vậy họ đề xuất gửi gắm vào hồ hết hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ hoang đường. Đây cũng cũng chính là sự biểu lộ những mong mơ thầm kín về hạnh phúc và lòng mơ ước tự do.

– Mức độ nhân biện pháp hóa:Đây là quy trình tiến độ người nghệ sỹ gửi các đặc điểm về niềm tin và trung khu trạng, chuyển toàn bộ những mong ước hoang đường mà người ta đã thực hiện ở quy trình trước vào hiện nay vào các vật thể vật hóa học (các mô hình nghệ thuật khác nhau: âm nhạc, hội hoạ, văn học…). Đây là hành vi của một sự xúc tiến không tính trước và nhiều lúc bạn dạng thân bạn nghệ sỹ cũng ko ý thức đựơc do các mối can hệ nào sinh sản nên. Và tài năng chuyển từ bỏ tưởng tượng quý phái tưởng tượng vào tác phẩm thẩm mỹ thì chỉ có ở tín đồ nghệ sỹ mà thôi.

– Mức độ nhập thân: Tiền đề của sự việc nhập thân được tạo cho bởi các hình tượng rõ ràng về những con người, những hoàn cảnh xuất thân… Đây chính là quá trình người nghệ sỹ tưởng tượng ra toàn bộ cuộc sinh sống thực trên trong quả đât ảo về các hình tượng nhân vật mà họ sáng tạo nên nên. Lúc nhập thân, fan nghệ sỹ đang đặt bản thân vào bao gồm đời sống của nhân vật, chúng ta suy nghĩ, biểu cảm như nhân vật trong từng điều kiện, ngôi trường hợp chũm thể. Sự hoá thân càng cao, nấc độ thành công của thắng lợi càng lớn. Điều khiếu nại để tạo cho trạng thái nhập thân của fan nghệ sỹ không độc nhất thiết là các chiếc họ đã từng qua trong cuộc sống mà đây thực chất là quá trình người nghệ sỹ đón nhận những ảnh hưởng từ mặt ngoài, dựa vào những tay nghề đã có, bọn họ sẽ lưu ý đến một bí quyết sâu sắc, rất đầy đủ về nhân vật, chú ý tới những đặc điểm ngoại hình và nội trung khu của nhân vật. Khi tất cả đủ ba điều kiện này, trí tưởng tượng bước đầu hoạt hễ và người hoạ sỹ sẽ hóa thân vào nhân vật của bản thân để sáng tạo.

Như vậy, cái đích sau cùng trong tưởng tượng sáng chế của fan nghệ sỹ là tạo ra các hình tượng nghệ thuật. Đó đó là hệ thống các lớp xúc cảm tiêu biểu trong làng hội, là địa điểm lưu giữ những xúc cảm thẩm mỹ và cũng là vị trí truyền đạt hồ hết thông điệp thẩm mỹ. Chủ yếu nhờ có tưởng tượng và thông qua tưởng tượng mà cục bộ các hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật tồn tại trong những tác phẩm đã dành đến trình độ của sự tưởng tượng khái quát, khiến cho cái riêng, cái lạ mắt của từng nhân cách sáng tạo và mang tính khác lạ so với nhân loại hiện thực.

3. Cảm xúc:

Cảm xúc là một cấu tạo tâm lý xuất hiện thêm thường xuyên trong cuộc sống của người nghệ sỹ. Nói theo một cách khác rằng, khi chào đón thế giới hiện nay thực, song song với quá trình nhận thức (tri giác) thì xúc cảm của bạn nghệ sỹ cũng khá được trải nghiệm. Bởi vì có sự thưởng thức này mà bạn nghệ sỹ luôn luôn luôn có sự đam mê, gồm có khát vọng cháy bỏng tạo cho động lực mặt trong, thúc đẩy họ biểu đạt vào trong thành công của mình.

Cảm xúc của tín đồ nghệ sỹ được biểu đạt trong một cấu tạo đối nghịch. Chính cấu tạo đối nghịch này đã tạo nên tính nhì mặt trong vượt trình chào đón thế giới hiện thực. Ở họ, khi quan sát nhận review các sự vật, hiện tượng kỳ lạ tồn trên trong trái đất khách quan bao giờ cũng được phân định rõ ràng bởi những cặp phạm trù đối nghịch: yêu – ghét, căm thù, kính trọng – khinh bỉ… rất nhiều cặp phạm trù này trong xúc cảm đã tạo ra ra kết cấu đối nghịch của hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ như:

+ Đối nghịch giữa câu chữ và hình thức biểu hiện của hình tượng.+ Đối nghịch giữa chất liệu sáng chế tạo và thành phầm sáng tạo.+ Đối nghịch trong những nội dung đề đạt trong chính bản thân hình tượng.

Cảm xúc sáng chế nghệ thuật của người nghệ sỹ là xúc cảm được hoà nhập cùng với óc tưởng tượng sáng tạo, trong cảm xúc có tưởng tượng, vào tưởng tượng tất cả cảm xúc. Chính vì vậy, xúc cảm trong mẫu nghệ thuật khi nào cũng thừa lên hồ hết xúc cảm của đời thường, sự mãnh liệt tốt u uất của chính nó cũng được thể hiện ở các cung bậc cảm giác khác với cung bậc của fan thường.

Tóm lại, tri giác, tưởng tượng và cảm giác luôn phối hợp ngặt nghèo với nhau trong việc tổ chức các khâu cơ bạn dạng của quy trình sáng tạo nhằm mục tiêu xây dựng nên các hình tượng nghệ thuật. Nội dung bài viết xin trích dẫn quan điểm trong phòng văn Pháp Guy de Moupassant cầm cố cho lời kết : “ cảm xúc do nhấn thức (tri giác) tạo cho thông qua tưởng tượng, mong tưởng tượng đúng yên cầu người người nghệ sỹ phải có vốn sống. Ao ước vậy, đề xuất tiếp cận liên tiếp và trực tiếp với cuộc sống thường ngày của con người”.