Phân tích bài thơ nam quốc sơn hà

“Nam quốc tô hà” là bài xích thơ danh tiếng nhất trong lịch sử vẻ vang Việt Nam, và được nhìn nhận là bản tuyên ngôn chủ quyền đầu tiên khẳng định tự do của người việt trên phạm vi hoạt động của mình. Mặc dù nhiên, với tối thiểu là 35 dị bản sách cùng 8 dị bạn dạng thần tích, xuất phát của “Nam quốc tô hà” vẫn tồn tại là một dấu hỏi…Một số tài liệu cho rằng “Nam quốc sơn hà” là vật phẩm của Lý thường Kiệt viết ra nhằm khích lệ tinh thần quân sĩ Đại Việt trong cuộc chiến chống lại quân Tống lần hai. (Tranh qua hungsuviet.us)“Nam quốc tô hà” là 1 trong bài thơ thất ngôn tứ tuyệt bằng chữ Hán, không rõ bắt đầu tác giả, mà lại được một vài tài liệu cho rằng tác phẩm của Lý hay Kiệt. Theo đó, trong trận chiến chống lại quân Tống lần đồ vật hai (1075-1077), Lý hay Kiệt đã sai tín đồ tâm phúc đọc vang bài xích thơ trong đền rồng thờ Trương Hống, Trương Hát trực thuộc địa phận sông Như Nguyệt, lặng Phong, Bắc Ninh, để khích lệ lòng tin quân sĩ Đại Việt.

Bạn đang xem: Phân tích bài thơ nam quốc sơn hà

Nam quốc tô hà

Bài thơ “Nam quốc sơn hà” vốn không tồn tại tên. Tựa đề của nó xuất hiện trong “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam” tập 2 (NXB Văn học, 1976), đem từ tư chữ đầu trong câu thơ thứ nhất của bài thơ. Bài thơ này có nhiều dị phiên bản khác nhau, bản chữ Hán trong Đại Việt sử ký kết toàn thư tất cả chép:南國山河南帝居,截然分定在天書。如何逆虜來侵犯,汝等行看取敗虚。Phiên âm Hán Việt:Nam quốc tổ quốc Nam đế cư, Tiệt nhiên phận định tại thiên thư. Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm, Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
*
Bản khắc mộc và bạn dạng dập bài “Nam quốc sơn hà” trong Mộc bạn dạng triều Nguyễn tại quần thể trưng bày ngoại trừ trời Trung chổ chính giữa Lưu trữ đất nước IV – Đà Lạt. (Ảnh qua Wikipedia)Trước đây, sách giáo khoa từng sử dụng bạn dạng dịch của học mang Trần Trọng Kim, gồm âm điệu hào hùng và dễ nhớ:Sông núi nước phái mạnh vua nam ở, ràng ràng định phận trên sách trời. Cớ sao bầy đàn giặc lịch sự xâm phạm, bọn chúng bay sẽ ảnh hưởng đánh tơi bời.Sau này, sách giáo khoa không sử dụng bản dịch bên trên nữa, nhưng sử dụng bạn dạng dịch của Lê Thước cùng Nam Trân (Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7, tập 1, 2015):Núi sông nam giới Việt vua phái nam ở, Vằng vặc sách trời chia xứ sở. Giặc dữ cớ sao phạm đến đây, bọn chúng mày tốt nhất định yêu cầu tan vỡ.Tuy nhiên sách giáo khoa lại không sử dụng nguyên văn phiên bản dịch này, mà lại sửa đoạn đầu “Núi sông phái mạnh Việt vua nam ở” thành “Sông núi nước nam vua nam giới ở”. Bản dịch new này đã từng khiến cho ra không hề ít tranh luận vì chưng không truyền mua được dư âm và khí phách của “Nam quốc sơn hà”.

Xem thêm: Làm Người Yêu Anh Nhé Baby Ai Sáng Tác, Làm Người Yêu Anh Nhé Baby (Single)

“Nam quốc sơn hà” gồm từ bao giờ?

Trong Lĩnh nam giới chích quái, phần “Truyện hai vị thần sinh hoạt Long Nhãn, Như Nguyệt” tất cả ghi chép rằng:Năm Thiên Phúc nguyên niên hiệu vua Lê Đại Hành, vua Tống Thái Tổ sai Hầu Nhân Bảo, Tôn Toàn Hưng rước quân sang tấn công Đại Cồ Việt. Phía hai bên đối lũy cùng cố kỉnh cự cùng với nhau nghỉ ngơi sông Đồ Lỗ. Vua Lê Đại Hành nằm ngủ thấy hai vị Thần hiện nay về báo mộng. Nhì vị Thần nói với vua, đại ý như sau: “Anh em thần thương hiệu là Trương Hống, Trương Hát, là tướng của Triệu Việt vương vãi (Triệu quang Phục). Bạn bè thần vì chưng nghĩa nhưng mà chết đề nghị được phong làm cho tướng trong các thần linh, thống lĩnh quỷ binh. Nay quân Tống xâm phạm nước ta, bằng hữu thần mang đến yết kiến, thuộc giúp vua đánh giặc để cứu giúp dân chúng.”Vua Lê Đại Hành tỉnh dậy ngay lập tức đốt hương thơm khấn ước thần giúp. Đêm ấy thấy một tín đồ dẫn đoàn âm binh áo trắng với một tín đồ dẫn đoàn âm binh áo đỏ tự phía Bắc sông Như Nguyệt và lại cùng xông vào trại quân Tống cơ mà đánh. Quân Tống khiếp hoàng, hôm nay bỗng bao gồm tiếng thơ ngâm béo rằng:Nam quốc giang sơn Nam đế cư, Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư. Như hà Bắc Lỗ lai xâm lược, Bạch thừa nhận phiên thành phá trúc dư.Dịch là:Sông núi nước nam, vua nam giới ở, Sách Trời định phận rõ non sông. Cớ sao giặc bắc sang trọng xâm phạm, Bây hãy chờ gươm chém bại vong.Quân Tống nghe thấy, xéo đánh đấm lên nhau chạy tan, thảm bại mà về. Vua Lê Đại Hành trở về nạp năng lượng mừng, tầm nã phong cho hai vị Thần nhân, một là Tinh Mẫn Đại vương lập miếu thờ trên ngã tía sông Long Nhãn; hai là Khước Mẫn Đại vương, lập miếu ngơi nghỉ ngã ba sông Nguyệt.
*
Trước Lý hay Kiệt, vua Lê Đại Hành cũng nức tiếng với cuộc chiến chống quân Tống lần trước tiên cùng các cơ chế cứng rắn trước Tống và Chiêm. (Ảnh qua baonga.com)Vậy Trương Hống, Trương Hát là ai? Theo “Việt năng lượng điện u linh” ghi chép lại thì bằng hữu Trương Hống, Trương Hát là tướng của Triệu Việt vương tức Triệu quang quẻ Phục. Lúc Triệu Việt vương bị Lý Phật Tử cướp ngôi, dù được mời nhưng hai anh em không ý muốn làm quan cho Lý Phật Tử, mà lại về làm việc ẩn sinh sống núi Phù Long. Lý Phật Tử cho tất cả những người lùng bắt, nhị anh uống nằm trong độc, thà chết vẫn trung thành với chủ với Triệu Việt Vương.Hai cỗ sử không giống nữa từ vậy kỷ 16, 17 là “Việt sử diễn âm” với “Thiên nam ngữ lục” cũng nhận định rằng bài thơ trên gồm từ trận đánh chống quân Tống năm 981.“Việt sử diễn âm” bao gồm ghi chép rằng:Tháng bảy có Tống binh sang Toàn phần lớn tướng táo bạo binh cường cha muôn Đến thành Phù Lỗ đóng góp vây Quân ta quân nó đôi bên bất tỉnh nhân sự trời không phân chiến thắng phụ về ai Ngày rằm mon chạp vua ở chiêm bao Thấy song thần nhân kho bãi nào Trương Hống Trương Hát lao vào quỳ thưa công ty chúng tôi thần đế lòng xưa Phụng thờ bên chúa bấy chừ chẳng sai Tiên Hoàng bao gồm sắc chỉ bày Đòi về phong chức mang đến tôi tước quyền Trung thần bất sự nhị quân chúng tôi tự vẫn thực hiện thần đạo ngay Thượng đế thấy bộ thương thay Phong shop chúng tôi rày Quỉ cỗ thần quân Đại Hành thức dậy mừng thay giết mổ trâu liền có minh tài tế khao Đêm sau vua lại chiêm bao Thấy khoác áo bắt đầu liền vào tạ ơn bao gồm một người đứng án tiền Lĩnh được trăm áo vàn vàn quỷ binh kéo ra chưng đất Nam Bình Đại Hành sực thức gẫm tình new hay Nửa đêm thấy một cơn mây Bạo phong hắc ám gió cất cánh vội vàng Tống binh hết hồn trở dường chúng quỷ tấn công gãy đao thương liền cờ bỗng nghe mảng tiếng ko hư Thần nhân hiện tại xuống có thơ ngâm rằngThi vân:Nam quốc giang sơn Nam đế cư Hoàng thiên dĩ định tại thiên thư Như hà Bắc lỗ cảm xâm phạm Hội loài kiến phong trằn tận tảo trừCòn trong “Thiên phái mạnh ngữ lục” thì ghi chép rằng:Bấy giờ binh mã sửa sang Địch thuộc Nhân Bảo là thằng giặc Ngô Mười buôn binh to gan thẳng đua Qua miền Giang Bắc, đấy là Phù Lan Đêm thấy nhì ngài mang lại màn Xưng danh là Hát, xưng danh là Hồng giúp đời Triệu Việt bao gồm công Thuở chẳng như lòng, ẩn nội Phù Lan… Ơn bên trên Thượng đế xét thương Quyền mang lại chúa tể giữ lại phương lặng này. bây giờ bệ hạ cho đây Nguyện ra góp nước phá này giặc Ngô Phán rằng: Tướng quan liêu y như Công cần thời lập miêú cúng trả ơn hôm sau Nhân Bảo ra quân Trên không nghe tiếng fan ngâm thơ rằng: phái nam quốc giang san Nam đế cư Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư Như hà Bắc lỗ lai xâm phạm Hội con kiến phong trằn tận khử trừVậy việc cho rằng Lý thường Kiệt là tác giả bài thơ là khởi nguồn từ đâu? Trong nội dung bài viết “Lịch sử, sự thật và sử học” được đăng trong báo Tổ Quốc, số 401 mon 1/1988, gs Hà Văn Tấn tất cả viết: “Không bao gồm một đơn vị sử học nào có thể chứng tỏ được rằng bài bác thơ phái mạnh quốc sơn hà Nam đế cư là của Lý thường xuyên Kiệt. Không có một sử liệu nào cho thấy thêm điều đó cả. Sử cũ chỉ chép rằng vào trận chống Tống làm việc vùng sông Như Nguyệt, một đêm đấu sĩ nghe giờ ngâm bài thơ kia trong đền thờ Trương Hống, Trương Hát. Rất có thể đoán rằng Lý thường Kiệt đã cho những người ngâm thơ. Đi xa hơn, rất có thể đoán rằng Lý hay Kiệt là người sáng tác bài thơ. Tuy nhiên đó chỉ cần ‘đoán’ thôi, làm sao nói cứng cáp được bài bác thơ đó là của Lý hay Kiệt.”Lý hay Kiệt đã sử dụng “Nam quốc sơn hà” để khuyến khích tướng sĩ, nhưng có lẽ ông không hẳn là tác giả của “Nam quốc đánh hà”. (Ảnh: Bìa sách Tranh truyện lịch sử dân tộc Việt nam – NXB Kim Đồng)Trong cuốn sách “Bối cảnh định đô Thăng Long cùng sự nghiệp của Lê Hoàn”, Hội sử học thủ đô hà nội đã mang lại rằng, “Nam quốc đánh hà” ra đời vào thời tiền Lê và được Lê Hoàn sử dụng trong cuộc chiến chống lại cuộc xâm lược lần đầu tiên của quân Tống năm 981.Trong tạp chí Hán Nôm, số 1-2002, bài viết “Về thời điểm thành lập và hoạt động của bài xích thơ phái nam quốc tô hà” cũng đã khẳng định về thời gian, địa điểm ra đời của bài bác “Nam quốc đánh hà” trải qua việc so sánh 28 nguồn tư liệu khác nhau. Theo đó, “Nam quốc đánh hà” ra đời nối sát với cuộc chiến chống Tống năm 981 với nhân vật lịch sử vẻ vang Lê Đại Hành (Lê Hoàn).Bên cạnh đó, bài viết “Nam Quốc đánh Hà cùng Quốc Tộ – Hai siêu phẩm văn chương tiếng hán ngang qua triều đại Lê Hoàn” đăng trên tạp chí Hán Nôm số 5 năm 2005, Phó gs Bùi Duy Tân cũng đã xác định rằng bài thơ “Nam quốc sơn hà” tất cả từ thời chi phí Lê.