Nguyễn trãi và vụ án lệ chi viên

Đã bảy cụ kỷ trôi qua, nhắc tới vụ án Lệ bỏ ra Viên, tưởng như phần đa điều vĩnh viễn chìm vào mông lung, huyền ảo, bao gồm hồn ma láng quỷ, bao hàm hình nhân đồ gia dụng vờ, thấp thoáng vọng cả càn khôn do nỗi oan “tru di tam tộc” vẫn còn đấy đó… mặc dầu 18 năm sau ngày phố nguyễn trãi cùng những dòng bọn họ của ông bị hành quyết, vua Lê Thánh Tông sẽ minh oan đến ông “Ức Trai trung tâm thượng quang quẻ khuê tảo”.

Bạn đang xem: Nguyễn trãi và vụ án lệ chi viên

Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai sinh vào năm 1380 làm việc làng Nhị Khê, thị xã Thượng Phúc, Hà tô Bình (nay là hay Tín – Hà Nội). Ông đỗ ts năm 1400, ra làm cho quan bên dưới thời công ty Hồ. Năm 1407, đơn vị Hồ mất, ông bị bắt giam lỏng làm việc thành Đông quan tiền – Hà Nội, giặc bên Minh tìm cách mua chuộc với dụ dỗ ông nhưng mà ông trường đoản cú chối. Năm 1416 ông gia nhập Hội thề Lũng Nhai cùng Lê Lợi tổ chức khởi nghĩa Lam Sơn, dưng Bình Ngô sách (kế khử giặc Minh). Thắng lợi nhà Minh, nguyễn trãi thảo Bình Ngô đại cáo tổng kết dựng nước và giữ nước, có ý nghĩa như một bạn dạng tuyên ngôn hòa bình được hậu thế coi là “Thiên cổ hùng văn”…

Lễ thắp hương tại đền thờ Nguyễn Trãi. Ảnh: Báo Hải Dương

Trong những năm 1440 – 1442, nguyễn trãi về sống nhàn nhã tại Côn đánh với cuộc sống thanh bạch giản dị nhưng vẫn canh cánh bên lòng vấn đề nước. Trong lúc đó, vk ông là bà Nguyễn Thị Lộ vẫn được giữ giàng trong triều với chức Lễ nghi học tập sĩ (dạy các cung tần mỹ người vợ trong triều). Thời hạn này các phi tần của vua Lê Thái Tông đến 16, 17 tuổi bắt đầu có con, cuộc tranh chấp ngôi Đông cung hoàng thái tử cho con và ngôi chính cung cho bản thân mình ra mắt quyết liệt. Vào hàng thê thiếp có tía người được vua Lê Thái Tông yêu rộng cả, là Dương Thị Bí, Nguyễn Thị Anh với Ngô Thị Ngọc Dao. Dương Thị túng bấn vừa sinh hoàng nam Nghi Dân, đứa nam nhi đầu lòng của vua, mang lại tháng 1-1440 (sau 3 tháng) thì Nghi Dân được kiểu cách tử, Dương Thị túng thiếu được chiến vô phong thần phi. Thời điểm cuối năm 1440, Nguyễn Thị Anh tất cả thai, cuộc tranh chấp trở bắt buộc quyết liệt, các phi tần tranh chấp nhau thì những cung nàng hầu hạ những phi tần cũng phe cánh xung bỗng nhiên nhau. Mon 7-1441, Nguyễn Thị Anh sinh hoàng tử Bang Cơ; mon 12-1441 Bang Cơ được phong làm cho Thái tử, Nguyễn Thị Anh được phong làm cho Thần phi. Nghi Dân bị giáng xuống làm tỉnh lạng sơn Vương, Dương Thị túng thiếu bị giáng xuống có tác dụng Thứ phụ (một người phụ nữ bình thường không gồm chức tước đoạt gì). Lúc đó, Ngô Thị Ngọc Dao ban đầu mang thai cùng có tin đồn đại trong triều là Ngọc Dao ở mộng thấy “Kim đồng thiên tử” giáng sinh, vớ sinh quý tử. Nguyễn Thị Anh tìm biện pháp trừ khử Ngô Thị Ngọc Dao. Nghe lời Nguyễn Thị Anh gièm pha, vua Lê ra quyết định đem Ngọc Dao đi đày sinh hoạt vùng đất xa ghê thành.

Lúc này đường nguyễn trãi được mời từ Côn tô ra kinh đô để gia công Giám khảo khoa thi tiến sĩ năm 1442. Có mặt tại triều đình trước sự việc xử lý bất công cùng với Tiệp dư Ngô Thị Ngọc Dao, ông cần yếu làm ngơ. Để đảm bảo an toàn đứa trẻ con còn trong bụng mẹ và cứu vớt một người bầy bà vô tội, ông kiến nghị vua chú ý lại việc này vì tại sao không thiết yếu đáng. Vua Lê Thái Tông nghe theo, ko bắt Ngô Thị Ngọc Dao đi đày nhưng trục xuất thoát khỏi hoàng cung. Bà Nguyễn Thị Lộ và phố nguyễn trãi che chở Ngọc Dao, góp bà bình an “mẹ tròn bé vuông”. Ngày 20-7 năm Nhâm Tuất (1442), Ngọc Dao sinh con trai, nghe tin vua Lê Thái Tông hết sức mừng, để tên con là bốn Thành (tức Lê Thánh Tông sau này). Tin này tạo cho Thần phi Nguyễn Thị Anh rất băn khoăn lo lắng và căm hận Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ. Nguyễn Thị Anh rắp tâm trả thù và tìm giải pháp trừ hậu họa cho nhỏ mình nhưng chưa tiện bởi Lê Thái Tông đi vắng.

Ngày 27-7 âm kế hoạch (1442), Lê Thái Tông xa giá rời khiếp thành, tăng trưởng miền đông chu đáo binh trên Chí Linh. Chí Linh sát Côn Sơn, Nguyễn Trãi có mặt ở đó. Côn Sơn là 1 trong thắng cảnh quan vua chúa hay tới du ngoạn. Sau khoản thời gian ở thăm Côn Sơn, Lê Thái Tông thuộc đoàn hộ giá bán đi con đường sông về kinh thành, bà Nguyễn Thị Lộ vẫn đi theo đoàn hộ giá. Ngày 4-8 âm lịch (1442) vua về mang đến Trại Vải bên bờ sông Thiên Đức (sông Đuống) thì sinh hoạt lại. Trại vải tức Lệ chi Viên sống thôn Đại Lại ni thuộc xóm Tân Lập, huyện Gia Bình (Bắc Ninh). Vua Lê Thái Tông lên cơn sốt nặng cùng mất ngay đêm đó, tại địa điểm ấy có mặt cả bà Nguyễn Thị Lộ cùng những phi tần, cung nữ. Vua chết, thái tử còn nhỏ tuổi thì tạm mọi việc đều do mẹ Thái tử quyết định, đó là Thần phi Nguyễn Thị Anh.

Đền bái Nguyễn Trãi. Ảnh: Internet

Cái chết của vua Lê Thái Tông có nhiều điều trắc ẩn mơ hồ… tất cả người cho rằng nhà vua chết do bệnh “thượng mã phong” lúc ân ái cùng với bà Nguyễn Thị Lộ. Ở góc độ khám phá nhìn thừa nhận vấn đề, tác giả bài viết xin có đôi điều kiến giải:

Thứ nhất, theo Đại Việt sử ký toàn thư thì bà Nguyễn Thị Lộ sinh vào năm 1400, được tiến cung làm cho Lễ nghi học tập sĩ lúc bà ngoài trăng tròn tuổi. Năm 1433 Lê Thái Tổ mất, thái tử Nguyên Long lên nối ngôi thời điểm 11 tuổi. Nghe giờ Nguyễn Thị Lộ, công ty vua mang lại mời bà vào cung ban chức Lễ nghi học tập sĩ với ở cương cứng vị này, bà đã chấm dứt xuất nhan sắc nhiệm vụ, được sử thần đơn vị Lê là Vũ Quỳnh khen là: “Nguyễn Thị Lộ đang cảm hóa được Lê Thái Tông, thuyết phục vua cần mẫn đèn sách, lại giúp vua nhiều chủ ý để sửa trị nước”, được Lê Thái Tông xem như bảo chủng loại của mình. Năm 1442, công ty vua mới chỉ 21 tuổi với bà Nguyễn Thị Lộ đã ngoài 40 tuổi đề nghị khó hoàn toàn có thể xảy ra chuyện ân ái giữa hai người, trong lúc đó đi tháp tùng hộ giá vua lên đến mức hàng chục cung cô bé trẻ cùng có mặt với bà Nguyễn Thị Lộ.

Xem thêm: Cách Chăm Sóc Vết Khâu Tầng Sinh Môn Bị Đau Chớ Nên Chủ Quan

Thứ hai, Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Khi phố nguyễn trãi sắp bị xử tử ông có nói là vì không nghe lời khuyên nhủ của Đinh win và Đinh Phúc sẽ tiết lộ thủ đoạn của Nguyễn Thị Anh nhằm tự bào chữa cho mình, phải ngày 9 tháng 9 (âm lịch), tức ngay gần một tháng sau khoản thời gian Nguyễn Trãi bị thịt hai thái giám trên cũng trở thành giết. Nguyễn Thị Anh giết chết Đinh Thắng, Đinh Phúc nhằm trấn áp những kẻ làm bật mí sự thật, Đinh Thắng, Đinh Phúc là hai hoạn quan gần cận với vua Lê Thái Tông cùng đoàn tháp tùng thức đêm cùng vua lúc Lê Thái Tông đã lên cơn bão nặng rồi mất”.

Võ nai lưng Lâm

--------------------

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Nguyễn trãi đánh giặc cứu vớt nước – NXB QĐND, thành phố hà nội 1973.

2. Danh nhân lịch sử hào hùng Việt nam – Tập 1- NXB giáo dục 1988.

3. đường nguyễn trãi dâng kế Bình Ngô – NXB Kim Đồng 1995.

4. Test xét lại dòng án của đường nguyễn trãi – Tập san nghiên cứu Sử - Địa của Lê Thước.