Ca Dao Than Thân Về Người Phụ Nữ, Ca Dao Thân Thân Yêu Thương Tình Nghĩa

Chúng ta hãy dần loại bỏ những quan tiền niệm lạc hậu để những lời ca dao than thân xưa được cầm thế bằng những khúc ca vui ngợi ca về người phụ nữ.

Bạn đang xem: Ca dao than thân về người phụ nữ

Có thể khẳng định rằng lịch sử văn học của một dân tộc là lịch sử tâm hồn của dân tộc đó. Những câu ca điệu hát từ thời xa xưa đã giúp những người lao động bình dân gửi gắm biết bao nỗi niềm tâm tư sâu kín. Và vào thế giới vai trung phong hồn đầy sắc màu đó, lắng sâu hơn cả vẫn là những vần thơ về hình ảnh người phụ nữ. Họ được đề cập đến ở nhiều phương diện, khía cạnh khác nhau tuy nhiên có thể thấy rằng xuất hiện với tần suất khá cao là những câu ca dao than thân, đặc biệt là những câu ca ngắn gọn mở đầu bằng hai chữ “Thân em”:

Thân em như tấm lụa đàoPhất phơ giữa chợ biết vào tay ai.

Thân em như hạt mưa saHạt vào đài các hạt ra ruộng cày.

Thân em như giếng giữa đàngNgười khôn rửa mặt người phàm rửa chân.

Thân em như trái bần trôiSóng dập gió dồi biết tấp vào đâu.

Hai tiếng “thân em” cất lên thật ngậm ngùi, xót xa gợi lên những thân phận nhỏ bé, hẩm hiu của những người phụ nữ ngày xưa dưới thời phong kiến. Cơ chế xã hội phong kiến phụ quyền tồn tại hàng trăm năm với những ý niệm bất công, khắt khe với người phụ nữ: “Tại gia tòng phụ , xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử” – một thân phận hoàn toàn bị phụ thuộc. Họ còn bị xem thường, xem như không tồn tại: nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô; phái mạnh tôn nữ ty….tất cả đã trói buộc cuộc đời họ. Tuy nhiên nỗi khổ, nỗi lo lắng do dự nhất là nỗi lo về thân phận ao ước manh, nổi nênh bị phụ thuộc:

Thân em như tấm lụa đàoPhất phơ giữa chợ biết vào tay ai ?

Câu hỏi vang lên đầy lo lắng, băn khoăn day dứt. Quãng đời thanh xuân của người thiếu nữ là quãng đời đẹp nhất, ngọt ngào nhất như tấm lụa đào vậy mà họ lại phải cất lên lời than đầy xót xa, ngậm ngùi “biết vào tay ai ? ”. Dẫu rằng, họ cũng ý thức được giá trị của bản thân mình – một tấm lụa đào mềm mại, óng ả duyên dáng đẹp từ trong ra ngoài vậy mà lại “phất phơ giữa chợ”. Ở chợ, tấm lụa đào trở thành đối tượng để mọi người khen chê, mặc cả và sẽ trở thành sở hữu của bất kì ai muốn mua, những người có tiền dù họ tốt xuất xắc xấu. Nó ko có quyền lựa chọn xuất xắc định đoạt số phận của mình. Câu hỏi cất lên khiến chúng ta mỗi khi đọc lại cũng không khỏi xót xa ngậm ngùi. Cuộc sống thân phận của họ hoàn toàn phụ thuộc vào người sử dụng: nếu là “giếng giữa đàng” thì “người khôn rửa mặt người phàm rửa chân.”, là “miếng cau khô” thì “kẻ thanh tham mỏng, người thô tham dày”….

Xem thêm: Nên Đi Tà Năng Mùa Nào Đẹp Nhất ? Đi Tà Năng Mùa Nào Đẹp Và Lý Tưởng Nhất

Trong cái xã hội bất công ấy có biết bao nỗi khổ mà người phụ nữ phải chịu đựng, từ nỗi khổ về vật chất, tinh thần, về sự áp bức. Họ không bao giờ được tự chủ, tự quyết định bất cứ việc gì kể cả hạnh phúc của bản thân:

Mẹ em thấy của thời thamHang hùm cứ tưởng hang xoàn ép conNói ra thẹn với nước nonNgậm vào cay đắng lòng nhỏ đêm ngày.

Bị ép duyên, ko hạnh phúc dường như là mẫu số phổ biến của những cô gái thời xưa, thế bắt buộc vẫn còn đó lời ca buồn:

Bướm vàng đậu dọt mù uLấy chồng càng sớm lời ru càng buồn.

Thân phận người phụ nữ xưa là thế: mỏng manh, phụ thuộc, ko biết trôi về đâu giữa dòng đời vào đục. Chính vì thế, nữ sĩ Hồ Xuân hương thơm đã tiếp nối mạch cảm xúc của văn học dân gian để khắc họa rõ nét hơn qua một tiếng thơ đầy bản sắc:

Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi cha chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng son.

Dù cuộc sống có nổi trôi, tất cả bảy nổi cha chìm họ cũng không hoàn toàn tự đánh mất mình, buông xuôi theo số phận. Họ vẫn giữ một “tấm lòng son” đầy kiêu hãnh, giữ được vẻ đẹp rực rỡ của trọng tâm hồn, phẩm giá của người phụ nữ Việt Nam.

Những điệu khúc ca dao của những người lao động bình dân đã mang đến mang đến chúng ta một cái nhìn toàn diện về họ và những bài học quý giá về cuộc sống, về con người để biết quý trọng những giá trị của ngày hôm nay.Văn học nghệ thuật ngày ni vẫn tiếp tục giữ giữ những vẻ đẹp của người phụ nữ vào một phương diện mới, khía cạnh mới. Và xã hội ngày nay đã tạo mọi điều kiện để phụ nữ thể hiện mình và rộng hết họ còn được xã hội tôn vinh qua các ngày lễ dành riêng đến phái nữ. Chúng ta hãy dần loại bỏ những quan tiền niệm lạc hậu để những lời ca dao than thân xưa được thế thế bằng những khúc ca vui ngợi ca về người phụ nữ. Xin mượn lời nhà thơ Xuân Quỳnh để thêm một lần nữa khẳng định giá trị và vai trò của người phụ nữ trong xã hội:

Một buổi sớm mai trớm bước chân mình bên trên cátNgười mẹ tạo ra đời những Phù đổng thiên vươngDẫu là nguyên thủ quốc gia hay là những anh hùngLà bác học tuyệt là ai đi nữaCũng là con của một người phụ nữNgười đàn bà bình thường không người nào biết tuổi tên.

Bài viết liên quan